ಕೊಂಕಣಿ ಉಲಯ್, ಕೊಂಕಣಿ ಉರಯ್, ಕೊಂಕಣಿ ಆಮ್ಚಿ ಆವಯ್..    कोंकणी उलोय, कोंकणी उरय, कोंकणी आमची आवय..       
Writers Writing
ಸಂಪಾದಕೀಯ್
ಕೊಂಕ್ಣಿ ನಿರಂತರಿ..
ಮನಿಸ್ ಧಾಂವ್ಣಿ..
ಲೇಖನಾಂ
ಪ್ರಗತಿಶೀಲ್ ಬರವ್ಪಿ
ಮುಂಬಯಾಂತ್ ಪ್ರಗತಿಪರ್
ಮುಂಬಯಾಂತ್ಲಿ ಕೊಂಕ್ಣಿ
ಕವಿತಾ
ಬ್ರೊತ (ಪಯ್ಲಿ ಕವಿತಾ)
ಕವಿತಾ (ಹಫ್ತ್ಯಾಚಿ ಕವಿತಾ)

ಕವಿತಾಪಾಠ್ (ಅಧ್ಯಯನ್)

ಚಿತ್ರಾಂ-ವಿಚಿತ್ರಾಂ (ಸ್ಪರ್ಧೊ)
ಕಾಣ್ಯೊ

ಮಟ್ವಿ ಕಥಾ
ನ್ಯಾನೊ ಕಾಣ್ಯೊ
ನೈತಿಕ್ ಕಾಣ್ಯೊ
ಅನುವಾದ್ ಕಾಣ್ಯೊ

ವಿಶ್ಲೇಶಣಾಂ

ಮುಗ್ದೊನಾತ್‌ಲ್ಲಿಂ ಗಿತಾಂ

ಸಂವಾದ್
ಏಕ್ ಭೆಟ್ ಏಕ್ ಸಂವಾದ್
ಕೊಂಕ್ಣಿ ಕಾರ್ಯಿಂ

ಆಗ್ರಾರ್ ಕವಿಗೋಶ್ಟಿ
ಕೊಂಕ್ಣಿ ಸಹಮಿಲನ್ 2015

ಅಂಕಣಾಂ
ದಿವ್ಟಿ (ಜಿಯೋ ಆಗ್ರಾರ್)
ಭಲಾಯ್ಕಿ (ಡಾ|ಎಡ್ವರ್ಡ್ ನಜ್ರೆತ್)
ಮನ್ ಕಿ ಬಾತ್ (ಜೆ.ವಿ.ಕಾರ್ಲೊ)
ಸಕಾಳಿಕ್ (ಸ್ಟೀಫನ್ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್)

[ಬೂಕ್ ಸಮೀಕ್ಶಾ] ಉರ್ಜಾಸ್ರೋತ್  - ಸಮೀಕ್ಶಾ [ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್]

[ಬೂಕ್ ಸಮೀಕ್ಶಾ] [ಬೂಕ್: ಉರ್ಜಾಸ್ರೋತ್, ಕವಯತ್ರಿ: ಉರ್ಜಿತಾ ಭೊಬೆ, ಸಮೀಕ್ಶಾ: ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್ ಮುಂಬಯ್]

ನಾಂವ್: ಊರ್ಜಾಸ್ರೋತ್
ಕವಯತ್ರಿ: ಬಾಯ್ ಉರ್ಜಿತಾ ಭೊಬೆ
ಪ್ರಸ್ತಾವನ್: ಬಾಯ್ ಸುಫಲಾ ರುದ್ರಾಜೀ ಗಾಯತೊಂಡೆ
ಪ್ರಕಾಶನ್: ರುದ್ರಾ ಪ್ರಕಾಶನ್
ಪಾನಾಂ: 162
ಮೋಲ್: 250

ಜಾಗತಿಕ್ ಕಾವ್ಯಂಚೊ ಪ್ರಮುಕ್ ವಿಭಾಗ್ ಕರ್ಚೊ ತರ್; ಅಟ್ರಾವ್ಯಾ ಶೆಕಡ್ಯಾಂತ್ ವಾ ತಾಚ್ಯಾಧಿಂ ’ರೂಪ್ (Look)’ ಕವಿತೆಂತ್ ಚಡಿತ್ ಪ್ರಮುಕ್ ಜಾವ್ನಾಸ್ಲೆಂ. ಜಾಂವ್ ಪ್ರಾಸ್ (rhyme), ಲಯ್ (rhythm), ಮೀಟರ್ (meter). ಅಮೆರಿಕನ್ ಕಾವ್ಯೆಂ ಜಾಂವ್ ಯುರೋಪಿಯನ್ ಕಾವ್ಯೆಂ ಜಾಂವ್ ಚಡ್ತಾವ್ ಹೆಚ್ಚ್ ವರ್ಗಾಚಿಂ ಕಾವ್ಯಾಂ ಜಾವ್ನಾಸ್ಲಿಂ. ಭಕ್ತ್, ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕತಾ, ವರ್ಣನ್, ತತ್ವಾಂ, ಗಿನ್ಯಾನ್ ಹ್ಯಾ ಪ್ರಕಾರಾಂತ್ಲೆ ಪ್ರಮುಕ್ ಪ್ರಕಾರ್. ಚಾಯ್ನಾಂತ್ ಸಯ್ತ್ ಆಜ್ ಮೆಳ್ಚೆಂ ಪರ್ನೆಂ ಕಾವ್ಯೆಂ ’ಇಜಮ್ (ವಾದ್)’, ಜಾವ್ಯೆತಾ ಎಕೆಕಾ ಇಜಮ್(ವಾದ್) ಹಾಚಿಂ ಮುಳಾಂ/ಪಾಳಾಂ ಮಧೆಂ ಪ್ರಭೇಧ್ ಆಸಾ.

ಕಾಳ್ ಬದಲ್ಲೆಪರಿಂಚ್ ಕಾವ್ಯಾಂತ್ ಸಯ್ತ್ ಬದ್ಲಾವಣ್ ದಿಸುನ್ ಆಯ್ಲಿ, ರುಪಾಸವೆಂ ’ಭಗಾಪ್ (Feel)’ ಜೊಡ್ಲೊ ಆನಿ ಚಡ್ಲೊ. ಜಾಂವ್ ರೊಮ್ಯಾಂಟಿಸಮ್ ಜಾಂವ್, ನಾ-ಮನ್ಶಾಪಣ್ (impersonality), ತಶೆಂಚ್ ವಸ್ತುನಿಷ್ಟತಾ (objectivity). ಹ್ಯಾ ಕಾಳಾಚ್ಯಾ ಕಾವ್ಯಾಂನಿ ಉಟೊನ್ ದಿಸ್ಚೆ ಪ್ರಮುಖ್ ಪ್ರಕಾರ್.

ಉಪ್ರಾಂತ್ ಆಧುನಿಕ್ ಕಾವ್ಯಾಂಚೊ ಕಾಳ್ ಅಜೀಕ್ ಕಾಂಯ್ ಶೆಂಬೊರ್ ವರ್ಸಾಧಿಂ ಸುರು ಜಾಲೊ; ರೂಪ್ ಆಸುಂ ವಾ ನಾ ಆಸುಂ, ಪುಣ್ ಭಗಾಪ್ ಆಸ್ಚೆಂ ಪುಣ್ ತಾಚ್ಯಾಕೀ ಪ್ರಮುಕ್ ಜಾವ್ನ್ ಸುರ್/ಗಾಜ್ (Tone/Voice) ಆಟಾಪ್ಚಿಂ ಕಾವ್ಯಿಂ ಯೇಂವ್ಕ್ ಲಾಗ್ಲಿಂ. ಹ್ಯಾ ಪ್ರಕಾರಾಂತ್ ಚಡ್ತಾವ್ ಜಾವ್ನ್ ನವ್ಯ (Modern), ನವ್ಯೋತ್ತರ್ (Post Modern), ಸಂಘರ್ಶ್ (Struggle), ಬಂಡಾಯ್ (Revolt) ಕಾವ್ಯಿಂ ಯೇಂವ್ಕ್ ಲಾಗ್ಲಿಂ ಆನಿ ಸಮಾಜೆಚ್ಯಾ ಸಂವೇದನಾಂಕ್ ಸ್ಪಂದನ್ ಕರ್ಚಿ ಶ್ಯಾಥಿ ಆಪ್ಣಾಂವ್ಕ್ ಲಾಗ್ಲಿಂ.

ಕಾವ್ಯಾಂನಿ ರಾಶ್ಟ್ರಾಂ-ರಾಶ್ಟ್ರಾಂಮಧೆಂ, ರಾಜ್ವಟ್-ರಾಜ್ವಟೆಮಧೆಂ ಝುಜ್ ಉಭೆಂ ಕರ್ಚಿ ಶ್ಯಾಥಿ ಘೆವ್ನ್ ಯೆತಾನಾ ಜಿತ್ಲೆಂ ಬರೆಂಗಿ ತಿತ್ಲೆಂಚ್ ಖೊಟೆಂ ಸಯ್ತ್ ಮುಕಾರ್ ಪಾವ್ಲೆಂ. ಪೃಥ್ವಿಚೆರ್ ಸಯ್ತ್ ಜಾಯ್ತೆ ಗೀಟ್ ಮಾಜ್ವಲ್ಲೆಪರಿಂಚ್ ನವೆ ಗೀಟ್ ಉಭ್ಜಲೆ.

ಹ್ಯಾ ಬದಲ್ಲೆಲ್ಯಾ ಕಾವ್ಯಾಕ್ ಆಜ್ ಪಾಸೊನ್ ಮೊನೆಂ ಜಾವ್ನ್ ಪಳೆವ್ನ್ ಆಯಿಲ್ಲೊ ಜಾವ್ನಾಸಾ ’ಕಾಳ್’, ತೊಚ್ಚ್ ಕಾಳ್ ಟಿ.ಎಸ್.ಎಲಿಯಟ್ ಜಾಂವ್, ಜೋನ್ ಕೀಟ್ಸ್ ಜಾಂವ್, ಪ್ಯಾಬ್ಲೊ ನೆರುಡಾ ಜಾಂವ್, ಖಹ್ಲೀಲ್ ಗಿಬ್ರಾನ್ ಜಾಂವ್, ವಿಲಿಯಮ್ ವರ್ಡ್ಸ್‌ವರ್ಥ್ ಜಾಂವ್, ಭಾರತಾಚೊ ರಭೀಂದ್ರನಾಥ್ ಟಾಗೋರ್ ಜಾಂವ್. ಬದ್ಲುನ್ ಆಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಕಾವ್ಯಾಂಕ್ ಪಾರ್ಕಿಲ್ಲೊ.

ಭಾರತೀಯ್ ಕಾವ್ಯಾಕ್ ಪಾಶ್ಚಾತ್ಯ್ ಕಾವ್ಯಂಸವೆಂ ತುಲನ್ ಕೆಲೆಂ ತರ್, ಚಡ್ತಾವ್ ಕಾವ್ಯೆಂ ಆಸ್ಚೆಂ ಭಕ್ತಿ ಪುರಾಣ್ ಗೃಂಥಾಂನಿ, ಧಾರ್ಮಿಕ್ ಗೃಂಥಾಂನಿ; ಜಾಂವ್ ವೇದ-ಉಪನಿಶದ್ ವಾ ಹೆರ್ ಗೃಂಥಾಂ. ಪುಣ್ ಚಡ್ತಾವ್ ಕಾವ್ಯಾಂ ಭಕ್ತ್ ಉಚಾರ್ಣೆಚಿಂ, ಜಾಂವ್ ತಿ ದೆವಾಚಿ, ದೇಶಾಚಿ, ಗಾಂವಾಚಿ, ಪ್ರಕೃತೆಚಿ ವಾ ಮನ್ಶಾಂಚಿ. ಪುಣ್ ಕೊಂಕಣಿ ಕಾವ್ಯಾಕ್ ಕಾಂಯ್ ಎಕಶೆಂ ಪಂಚವೀಸ್ ವರ್ಸಾಂಚಿ ಚರಿತ್ರಾ ಆಸಾ. ಕೊಂಕಣಿ ಕಾವ್ಯಾ ಭಾರತಾಚ್ಯಾ ಹೆರ್ ಪ್ರಾಂತೀಯ್ ಭಾಸೆಂಚ್ಯಾ ಕಾವ್ಯಾಂಸಮೊರ್ ಸಮಾಸಮ್ ನಾ ಆಸತ್, ಆನಿ ಹಾಚಿಂ ಕಾರಣಾಂಯ್ ಆಸಾತ್; ಕೊಂಕಣ್ ರಾಯ್ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ನಾತ್ಲೊ, ಕೊಂಕಣಾಚೊ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ಅಮ್ಖೊ ಸಾಂತ್ ನಾತ್ಲೊ, ರಾಯ್ ಕವಿ ಮ್ಹಳ್ಳೊ ನಾತ್ಲೊ. ಕಾಂಯ್ ಇಲ್ಲೆಂ ಕಾವ್ಯೆಂ ಆಸ್ಲೆಂ ತರ್ ತೆಂ ಹೆರ್ ಭಾಸೆಂಚ್ಯಾ ಕಾವ್ಯಾಚಿ ಸಾವ್ಳಿ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಮ್ಹಜೆಂ ಖಾಸ್ಗಿ ಚಿಂತಪ್. ಆನಿ ಹ್ಯಾ ಎಕ್ಶೆಂ ಪಂಚವೀಸ್ ವರ್ಸಾಂಚ್ಯೆ ಚರಿತ್ರೆಕ್ ಉಸ್ತಿಲೆಂ ತರ್; ವೈವಿಧ್ಯತಾ ಜರೂರ್ ಆಸಾ. ಪುಣ್ ಸಮಾಜೆಚೊ ತಾಳೊ ವಾ ಸಮಾಜೆಚಿ ದೀಶ್ಟ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ಕವಿತಾ ಸಕಲ್ಯಾಂತ್? ಹೆಂ ಸವಾಲ್ ಉಭೆಂ ಕೆಲೆಂ ತರ್, ತಾಚಿ ಜವಾಬ್ ಮಾತ್ರ್ ತಿತ್ಲಿ ಸಲೀಸಾಯೆನ್ ಮೆಳ್ಚಿನಾ.

ಸಂಸಾರಾಚ್ಯಾ ಚಡಾವತ್ ಭಾಸೆಂನಿ ಆಜ್ ಫುಡ್ ಕರ್ಚೊ ಸಮಸ್ಸೊ ಕೊಂಕಣೆಂತ್‌ಯೀ ಆಸಾ, ವಾಚ್ಪಿ ಉಣೆಂ ಜಾಲ್ಯಾತ್, ಆಸ್ಚೆ ವಾಚ್ಪಿ ಹೆರ್ ಭಾಸೆಂತ್ಲೆಂ ಸಾಹಿತ್ ಚಡಿತ್ ವಾಚತಾ.

ಕೊಂಕಣಿ ಕವಿತಾ ಸಯ್ತ್ ವೆವೆಗಳ್ಯಾ ಲಿಪಿಂನಿ, ವೆವೆಗಳ್ಯಾ ಬೊಲಿಂನಿ, ವೆವೆಗಳ್ಯಾ ರಾಜ್ಯಾಂನಿ ಫುಲೊನ್ ಆಯ್ಲ್ಯಾ, ಫುಲೊನ್ ಯೆತಾ ತರ್‌ಯೀ, ತ್ಯಾ ಕವಿತೆಂಚೊ ಸುವಾದ್ ಆನಿ ಪರ್ಮಳ್ ಫಕತ್ ಎಕಾ ಮೆರೆ ಪರಯಾಂತ್ ಮಾತ್ರ್ ಉರ್ತಾ ಶಿವಾಯ್ ಸಮೇಸ್ತ್ ಕೊಂಕಣೀಕ್ ತೊ ಪರಮಳ್/ಸುವಾಸ್ ಲಾಭ್ತಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ಧಯ್ರ್ ಹಾಂವ್ ಘೆನಾ. ಮೆರೊ ಉತ್ರೊನ್ ವಚಾಜಯ್ ತರ್ ತೆಂ ಏಕ್ ವೆಗಳೆಂಚ್ ಪೆಚಾಡ್ಣೆಂ (Struggle). ಬೌಗೋಳಿಕ್, ಪ್ರಾಂತೀಯ್ ಭಾಶೆಚೊ ಪ್ರಭಾವ್ (Influence/Effec), ಬೊಲಿ ಹ್ಯಾ ಪೆಚಾಡ್ಣೆಕ್ ಚಡಿತ್ ಅಡ್ಚಣಿ ದಿತಾ. ಹ್ಯಾ ದಿಶೆನ್ ಮಹತ್ತರಾಚೊ ವಾವ್ರ್ ಜಾಲೊ ತರ್, ಬೌಗೋಳಿಕ್, ಪ್ರಾಂತೀಯ್ ಭಾಸಿಕ್/ಲಿಪಿಕ್ ಶರ್ತಾಂಕ್ ಪಯ್ಸ್ ಕೆಲೆಂ ತರ್ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ಲೆಂ ಕಾವ್ಯೆಂ ಶೆತ್ ಸಯ್ತ್ ಹೆರ್ ಪ್ರಾಂತೀಯ್ ಭಾಶೆಂತ್ಲ್ಯಾ ಕಾವ್ಯಾಂ ಸಮೊರ್ ಪಾಟಿಂ ನಾ ಮ್ಹಣ್ಚೆಂ ಧಯ್ರ್ ಘೆಂವ್ಕ್ ಸಕ್ತಾಂ. ಪುಣ್ ಅಪ್ಶೆಂಚ್ ಉಭೆಂ ಜಾತಾ ಅನ್ಯೇಕ್ ಸವಾಲ್ ’ಮಾಜ್ರಾಚ್ಯಾ ಗೊಮ್ಟ್ಯಾಕ್ ಘಾಂಟ್ ಭಾಂದ್ತಲೊ ಕೊಣ್?’ (Who will bell the cat?) ಆಸುಂ.

ಬಾಯ್ ಉರ್ಜಿತಾ ಭೊಬೆಚಿ ಮ್ಹಾಕಾ ಮುಖಾಮುಖಿ ಭೆಟ್/ವ್ಹಳೊಕ್ ಜಾಲ್ಲಿಚ್ 2018 ಜನೆರಾಂತ್ ಮುಂಬಯಾಂತ್ ಚಲ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ಅಖಿಲ್ ಭಾರತೀಯ್ ಪರಿಶದೆಚ್ಯಾ ಕವಿಗೋಶ್ಟಿಂತ್. ಥೊಡ್ಯಾಚ್ ಮಯ್ನ್ಯಾಂತ್ ಪುಣ್ ತಿಚ್ಯೊ ಥೊಡ್ಯೊ ಕವಿತಾ ತರ್‌ಯೀ ವಾಚುಂಕ್ ಸಕಲೊಂ. ತಿಚ್ಯೊ ಥೊಡ್ಯೊ ಕವಿತಾ ಪಯ್ಣಾರಿ.ಕೊಮ್ ಚೆರ್ ಪರ್ಗಟ್ ಕೆಲ್ಯೊ, ಥೊಡೆಚ್ ತೆಂಪಾನ್ ತಿಚ್ಯಾ ಕವಿತಾಜಮ್ಯಾವಿಶಿಂ ಆಯ್ಕುನ್ ಭೋವ್ ಸಂತೊಸ್ಲೊಂ ಆನಿ ಆಯ್ಲೆವಾರ್ ಗೊಯೆಂ ಗೆಲ್ಲೆವೆಳಾರ್ ಬಾಯ್ ಸುಫಲಾನ್ ’ಊರ್ಜಾಸ್ರೋತ್’ ಕವಿತಾಜಮ್ಯಾಚಿ ಏಕ್ ಪ್ರತಿ ಮ್ಹಾಕಾ ದಿಲಿ.

’ಕವಿತಾ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕಿತೆಂ?’ ವ ’ಕವಿತಾ ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಬರಯ್ಜಯ್?’ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಸವಾಲ್ ಕೆಲೆಂ ತರ್ ಮೆಳ್ಚ್ಯೊ ಜಾಪಿ ವೆವೆಗ್ಳ್ಯೊ ಆಸ್ತಿತ್. ಖಂಚ್ಯಾಯ್ ಭಾಸೆಂತ್ಲೆಂ ಸಾಹಿತ್ ಗ್ರೇಸ್ತ್ ಕರ್ಚೊ ಪ್ರಕಾರ್ ಕವಿತಾ. ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಕವಿತೆಂಚ್ ಸಮಾಜಿಕ್ ದಿಶ್ಟಾವೊ, ವೈಚಾರಿಕತಾ, ಸಮಾಜಿಕ್ ಪ್ರಭುದ್ದತಾ ಆಟಾಪುನ್ ಆಸ್ತಾ. ಕವಿತಾ ಉಚಾರ್ಣಿ ದೆಕುನ್ ಸಬ್ಧ್ ಮಹತ್ವಾಚೆ ವ್ಹಯ್ ಪುಣ್ ಸಬ್ಧ್‌ಚ್ ಕವಿತಾ ಜಾಯ್ನಾಂತ್. ಹೆಂ ಮೂಳ್ ಚಿಂತಪ್ ಘೆವುನ್ ಹ್ಯಾ ಕವಿತೆಚೊ ಜಮೊ ವಾಚ್ತಾಂ ವಾಚ್ತಾಂ, ಎಕೆಕಾ ಪ್ರಕಾರಾಂತ್ಲಿಂ ಕವಿತಾ ಅಪ್ಶಿಂಚ್ ಎಕಾ ನವ್ಯಾಚ್ ಸಂಸಾರಾಕ್ ವೊಡುನ್ ವ್ಹರ್ಚೆಂ ಮ್ಹಾಕಾ ಭಗ್ಲೆಂ;

’ಸೈಮ್, ನಾತೀಂ, ಪ್ರಣಯ್, ಪರಬ್, ಜಿವಿತ್, ಮ್ಹಜೆಂ ಗೊಂಯ್, ಅಸ್ತುರೀ, ಸಪನಾಂ, ಭಾವವಿಶವ್’ ಅಶೆಂ ವೆವೆಗಳೆ ಪ್ರಕಾರ್ ಕರುನ್ ಎಕೆಕಾ ಪ್ರಕಾರಾನಿ ಎಕುಣ್ ನೊವೊದ್ (89) ಕವಿತಾ ಆಸಾತ್.

ಅಪುರ್ಭಾಯೆಚೆಂ ಪ್ರಸ್ತಾವನ್ ಬರಯ್ಲಾಂ ಬಾಯ್ ಸುಫಲಾ ಗಾಯ್‌ತೊಂಡೆನ್. ಸಂಘಟನಾಂತ್ ಮಹತ್ತರಾಚೊ ವಾವ್ರ್ ಕರುನ್ ಆಸ್ಚಿ ಬಾಯ್ ಸುಫಲಾ ಗಾಯ್‌ತೊಂಡೆ, ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸ್, ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾಚೊ ಹುಸ್ಕೊ ಆನಿ ಮೋಗ್ ಆಸ್ಚಿ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಶೆಚೆ ಮೋಗಿ ಖೂಬ್ ಬರೆಂ ಕರುನ್ ಸಮ್ಜತಾತ್. ಆನಿ ಬಾಯ್ ಉರ್ಜಿತಾಚ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂನಿ ಸಯ್ತ್ ತೆಂಚ್ ದಿಸುನ್ ಯೆತಾ. ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾಚಿ ವ್ಹಡಾವಳ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ನವೆ ಚಿಂತಪಾಚಿಂ ಸಾಹಿತ್‌ಕಾರಾಂ ಜಾಯ್. ಆನಿ ಅಸಲ್ಯಾಂಚೊ ಸೋಧ್ ಕರ್ಚೆಂ ಕಾಮ್ ಬಾಯ್ ಸುಫಲಾ ತಸಲ್ಯಾ ನಿಸ್ವಾರ್ಥಿ ಮನಶಾಂಚೊ. ಹ್ಯಾ ದಿಶೆನ್ ಪರಿಶದ್ ಸಯ್ತ್ ವಾವ್ರ್ ಕರುನ್ ಆಸಾ ತರ್ ತೆಂ ಕೊಂಕಣಿಚ್ಯೆ ನದರೆನ್ ಭೋವ್ ಸಂತೊಸಾಚೆಂ.

ಬಾಯ್ ಉರ್ಜಿತಾಚ್ಯಾ ಸುರ್ವಿಲ್ಯಾ ಉತ್ರಾಂನಿ ಸಮ್ಜಲ್ಲೆಪರಿಂ, ತಿಕಾ ವಾಚಪಾಚಿ ವೋಡ್ ಆನಿ ಪಿಸಾಯ್ ಭುರ್ಗೆಪಣಾರ್ ಥಾವ್ನ್ ಆಸಾ, ಅನಿ ಏಕ್ ಕವಿ ಹೆರ್ ಸಾಹಿತ್ ಖೂಬ್ ವಾಚತಾ ತರ್ ತೆಂ ಭೋವ್ ಬರೆಂ. ಆನಿ ತಿಚ್ಯಾ ವಾಚ್ಪಾಚಿ ಕುರುಃ/ಪುರಾವೊ ತಿಚ್ಯಾ ಎಕೆಕಾ ಕವಿತೆಚ್ಯಾ ವಳಿಂನಿ ಮೆಳತಾತ್. ಬಾಯ್ ಉರ್ಜಿತಾಚೊ ಹೊ ಪಯ್ಲೊ ಕವಿತಾಜಮೊ ತರ್‌ಯೀ, ಉತ್ರಾಂಚಿ ರಾಸ್ ಮ್ಹಣುನ್ ದಿಸ್ಚಿ ಏಕ್ ಕವಿತಾ ಸಯ್ತ್ ಮ್ಹಾಕಾ ಮೆಳ್ಳಿನಾ.

ಸೈಮ್ ಪ್ರಕಾರಾಂತ್ಲ್ಯೊ ಕವಿತಾ; ’ಪಾವಸ್, ಮಳಬ್, ಅಸೊರ್, ವೇಳ್’ - ಎಕೆಕ್ ವಳಿ ವೆವೆಗಳೊ ಅನ್ಭೋಗ್ ಹಾಡುನ್ ದಿತಾತ್.

ಜಿವಿತ್ ಪ್ರರಾಂತ್ಲ್ಯೊ ಕವಿತಾ; ’ಹಾಕಾಚ್ ಮ್ಹಣಟಾತ್ ಜಿವೀತ್, ಚ್ಯಾರ್ ದಿಸಾಂಚೀಂ ಜೀಣ್’ ಕಾಂಯ್ ತಾತ್ವಿಕ್ ನಿಯಾಳ್ ದಿತಾತ್ ಅಶೆಂ ಭಗ್ತಾನಾ ಕವಿಚ್ಯಾ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ್ ಚಿಂತ್ಪಾಚ್ಯಾ ವಾಚ್ಪಾಚೆ ಪುರಾವೆ ಮೆಳತಾತ್. ಕಾಂಯ್ ರಭೀಂಬ್ರನಾಥ್ ಟಾಗೋರಾಚ್ಯಾ ಗೀತಾಂಜಲಿಂತ್ (ವ ನೈವೇಧ್ಯ ಕವಿತಾಜಮೊ), ಟಿ.ಎಸ್.ಎಲಿಯಟಾಚ್ಯಾ ’ವೇಸ್ಟ್‌ಲ್ಯಾಂಡ್’, ಹಾಂಚ್ಯೊ ಯಾದಿ ಹಾಡುನ್ ಯೆತಾತ್.

ಪರಭೆಚ್ಯೊ ಕವಿತಾ; ’ದಿವಾಳೀ, ನವೊ ಪಡವೊ, ದಸರೆ’ - ವಾಚತಾಂ ವಾಚತಾಂ ಕವಿತೆಂನಿ ಮನೀಸ್, ಸಮಾಜ್ ಆನಿ ರಿತಿ ರಿವಾಜ್ಯೊ, ಫೆಸ್ತಾಂ-ಪರೊಬೆಂಚೊ ಮಹತ್ವ್ ಕವಿತೆಂನಿ ಅಪುರ್ಭಾಯೆನ್ ಉತರಾಯಿಲ್ಲೊ ದಿಸುನ್ ಯೆತಾ.

ಮೊಗಾಚ್ಯೊ ಕವಿತಾ; ’ವಲಸೊ ಚಂದ್ರ್ ಫುಲತಾ, ಯಾದೀಂಚೀಂ ಪಾಯಜಣಾಂ, ಮೋಗ್ ಯೆತಲೊ’ - ವಾಚತಾಂ ವಾಚತಾಂ ಕವಿತೆಂನಿ ಪ್ರಣಯರಸ್ ಭರಾನ್ ಉಚಾರ್‌ಲ್ಲೊ ದಿಸತಾ.

ನಾತಿಂ ಪ್ರಕಾರಾಂತ್; ’ಮ್ಹಜೊ ಪಪ್ಪಾ, ಮಾಂ’ ತಶೆಂ ಹೆರ್ ಥೊಡ್ಯೊ ಕವಿತಾ ಪರತ್ ಪರತ್ ವಾಚುಂಕ್ ಉಲೊ ದಿತಾತ್, ಆನಿ ಎಕೇಕ್ ಕವಿತೆಚ್ಯೊ ವಳಿ ಕಾಳಜಾಕ್ ಆಪಡ್ತಾತ್ ಅಶೆಂ ಭಗತಾ.

ಅಸ್ತುರಿ ಪ್ರಕಾರಾಚ್ಯೊ ಕವಿತಾ; ’ಅಸ್ತುರೆ ನಮಾನ್ ತುಕಾ, ಮೊನಿ ದುಕಾಂ, ಅಂತರಮನ್’ - ಕವಿತೆಂನಿ ಸ್ತ್ರೀ ಸಂವೇದನಾಂ ಝಳ್ಕತಾತ್.

ಭಕ್ತೆರಸ್, ವಿಡಂಬನ್ ಆಟಾಪ್ಚ್ಯೊ ಕವಿತಾ; ’ಗೊಯಾಂಚೊ ಮೋಗ್, ಮಿರಾಮಾರ್‌ಚಿ ರೇಂವ್, ಆತಾಂ ಪುರೊ’ - ಬದ್ಲುನ್ ವೆಚ್ಯಾ ಕಾಳಾರ್ ಬದ್ಲುಂಚ್ಯಾ ಮನ್ಶಾಪಣಾಕ್ ಉಕ್ಲುನ್ ಧರ್ತಾತ್ ಅಶೆಂ ಭಗ್ತಾ.

ಸಪಣಾಂ ಪ್ರಕಾರಾಚ್ಯೊ ಕವಿತಾ; ’ಸಪನಾಂ, ತಾಚೀಂ ಆನೀಂ ಮ್ಹಜೀಂ’ - ವಾಚತಾಂ ವಾಚತಾಂ ವಾಚಪಿ ಅಪಲ್ಯಾಚ್ ಸಪನಾಂಚ್ಯಾ ಸಂಸಾರಾಂತ್ ರಿಗತಾ.

ಭಾವವಿಶವ್ ಪ್ರಕಾರಾಂತ್ ಎಕಾಪ್ರಾಸ್ ಏಕ್ ಅಪುರ್ಭಾಯೆಚ್ಯಾ ಚಿಂತಪಾಚ್ಯೊ ಕವಿತಾ ಆಸಾತ್; ’ದೂಕ್, ಮಶಾಲ್, ಬಾಬು ಜಾಲಾ, ಭಿರಾಂತ್, ಮಾಳೊ....’

ನವೀ ಧಾಂವ್

ಫಾಂತ್ಯಾ ಪಾರಾರ್ ಸಪನಾಂ ಘೆವನ್
ಹೆಡಟಾ ಬಾಬಡೊ ವಾಡ್ಯಾರ್
ಬೊಚಕೆಂ ಖಾತೆಂತ್ ಮಾರೂನ್
ಪಾವಲೊ ಚೊರಾಂ ಮಾಂಡಾರ್
ನಾಗಡೆಪಣಾಂ ಸೌದೆ ಪುರೊ
ಸೊದತಾ ನವೆ ಭಾವ್
ಖೂಬ್ ಜಾಲೊ ಶಾರಾ ಗೊಂದಳ್
ಆತಾಂ ಸೊದತಾಂ ನವೊ ಗಾಂವ್

ಭರ್ ದನಪಾರಾಂ ಲುಟೂನ್ ಗೆಲೆ
ಜಾಪ್ ಮಾಗಲ್ಯಾರ್ ಹಿಣಾಯಲೆಂ
ಶಾರಾಂತಲ್ಯಾ ಕಾಂಯ್ ಗುಡಾಂನೀ
ಗಾಂವಟೀ ಪೊರಾಂ ಹಾಶೆಂ ಕೆಲೆಂ
ವಿಖಾಳ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ಭೂಂಯ್ ಹೀ
ಸೊದತಾ ನವೊ ಥಾವ್
ಖೂಬ್ ಜಾಲೊ ಶಾರಾ ಗೊಂದಳ್
ಆತಾಂ ಸೊದತಾಂ ನವೊ ಗಾಂವ್

ದೀಸ್ ಗೆಲೆ ಆಸ್ತಾಕ್
ಸೊಂಪಲೊ ಮ್ಹಜೊ ವೆಳ್
ಕಾಳಸುತ್ರೆ ಪಡ್‌ಡ್ಯಾವೆಲೊ
ಖೊಳನಾಶಿಲ್ಲೊ ಖೆಳ್
ಜಲ್ಮಾಜುಗಾರಾನ್ ಬುಡಲೊ
ಸೊದತಾಂ ನವೊ ಡಾವ್
ಖೂಬ್ ಜಾಲೊ ಶಾರಾ ಗೊಂದಳ್
ಆತಾಂ ಸೊದತಾಂ ನವೊ ಗಾಂವ್

ಸಾಂಗೂ ಕೊಣಕ್ ದುಖಾಂ ಕಿತಲೆಂ
ಕಾಳಜಾ ಆಂಗಣಾಂತ್ ಹಾಂವೆಂ ರೊಯಲಾಂ
ಮೊತ್ಯಾಂಮಣಾಕಾರಾಕ್ ಪಡಲಾಂ ಕಿತೆಂ?
ಶಿಪಯೆನ್ ದುಖಾಂ ಕಿರವಂಟೆಕ್ ಖೊಯಲಾಂ
ಒಡೀತ್ ಒಡೀತ್ ಕಾಡಲೀ ಜೀಣ್
ಆತಾಂ ಸೊದತಾಂ ನವೀ ಧಾಂವ್
ಖೂಬ್ ಜಾಲೊ ಶಾರಾ ಗೊಂದಳ್
ಆತಾಂ ಸೊದತಾಂ ನವೊ ಗಾಂವ್

 

ಹಾವ್

ಎಕೆ ಆವಯಚೆ ದೊನ್ ಪೂತ್
ಮೆಳೂನ್ ಮೊಗಾನ್ ಆಯಜ್ ರಾವನಾ
ಎಕ್ ಘರ್, ಎಕ್ ಜಮನೀ ಕುಡಕೊ
ಕಿತಲೆಂಯ್ ದೀ ತಾಂಕಾಂ ಪಾವನಾ

ಮನೀಸಪಣ್ ತಾಂಚೆಂ ವ್ಹಾವನ್ ಗೆಲಾಂ
ಮನಾನ್ ಕಸಲೆಚ್ ಭಾವ್ ನಾ
ದುಡವಾ ಫಾಟಲ್ಯಾನ್ ಧಾಂವತಾ
ಹಾತಾಕ್ ಕಾಂಯ್ ಗಾವನಾ

ಎಕಾ ಹಂಶಾಕ್, ಎಕೆ ವೆಂಗೆಕ್
ಮೊಲ್ ಕಾಂಯಚ್ ಫಾವನಾ?
ಭಾವಂನೊ ಆತಾಂಚ್ ಜಾಗೆ ಜಾಯತ
ಕಳಾವ್ ಅಜೂನ್ ಜಾಂವಕ್ ನಾ

ಮನಶಾಪರಸ್ ಜಮನೀಕ್ ಮೊಲ್
ಮನಶಾಕ್ ಕಾಂಯಚ್ ಭಾವ್ ನಾ
ಕೊಣ್ ಆವಾಯ್ ಕೊಣ್ ಬಾಪುಯ್
ನಾತ್ಯಾಕ್ ಕಸಲೊಚ್ ಭಾವ್ ನಾ

ದುಡೂ, ಜಮೀನ್, ಗಾಡೀ, ಘೊಡೊ
ಕಿತಲೆಂಯ್ ಆಸಲ್ಯಾರ್ ಪಾವನಾ
ಖರೆಂ ಮನೀಸಪಣ್ ತೆನ್ನಾ ಯೆತಾ
ಜೆನ್ನಾ ಕಾಳಜಾಂತ್ ಕಸಲೀಚ್ ಹಾವ್ ನಾ
ಖರೆಂ ಮನೀಸಪಣ್ ತೆನ್ನಾ ಯೆತಾ
ಜೆನ್ನಾ ಕಾಳಜಾಂತ್ ಕಸಲೀಚ್ ಹಾವ್ ನಾ

ಖಂಚ್ಯಾಯ್ ಕವಿತೆಂಚ್ಯೊ ವಳಿ ಹಾಂಗಾಸರ್ ಹಾಂವ್ ಘೆಂವ್ಕ್ ವಚಾನಾ, ತಶೆಂ ಕೆಲೆಂ ತರ್ ಬಾಕಿಚ್ಯಾ ವಳಿಂಚೆರ್ ಹಾಂವೆಂ ಅನೀತ್ ಕೆಲ್ಲೆಪರಿಂ ಜಾಯ್ತ್ ಕೊಣ್ಣಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆ ಚಿಂತಪಾನ್. ಹ್ಯಾ ಜಮ್ಯಾಂತ್ ಕವಿತೆಚೆ ಸರ್ವ್ ’ರಸ್’ ಮಾತ್ರ್ ನ್ಹಯ್, ಗೂಣ್ ಆಟಾಪ್ಚ್ಯೊ ಕವಿತಾ ಆಸಾತ್. ಚಡ್ತಾವ್ ಕವಿತಾ ಫ್ರೀ ವರ್ಸಾಚೆರ್ ಬರಯಿಲ್ಲ್ಯೊ ತರ್‌ಯೀ, ಥೊಡೆ ಕವಿತೆಂನಿ ಪ್ರಾಸ್/ಲಯ್ ಆಸಾತ್ ತ್ಯೊ ವಾಚ್ತಾನಾ ಎಕಾ ಸೊಭಿತ್ ವ್ಹಾಳ್ಯಾಚೊ ಅನ್ಭವ್ ದಿತಾತ್. ಮಧೆಂ ಮಧೆಂ ಮರಾಠಿ ಸಬ್ಧ್ ಮಿಸ್ಳೊನ್ ಗೆಲ್ಯಾತ್ - ಪುಣ್ ಹೊ ಕವಿತಾಜಮೊ ಬಾಯ್ ಉರ್ಜಿತಾಚೊ ಪಯ್ಲೊ ಕವಿತಾಜಮೊ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾನ್ ಜ್ಯೊ ಕವಿತಾ ಹ್ಯಾ ಜಮ್ಯಾಂತ್ ವಾಚುಂಕ್ ಮೆಳತಾತ್, ಖಂಡಿತ್ ಜಾವ್ನ್ ಪರತ್ ಆನಿ ಪರತ್ ವಾಚುಂಕ್ ವಾಚಪ್ಯಾಂಕ್ ಉಲೊ ದಿತಾತ್ ಮ್ಹಣುನ್ ಸಾಂಗ್ಚೆಂ ಧಯ್ರ್ ಘೆತಾಂ.

- ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್ (ಮಾಯ್ 2018)

 

ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್: ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾಂತ್ 34 ವರ್ಸಾಂ ಥಾವ್ನ್ ಕಾರ್ಯಾಳ್, ಕವಿತಾಶೆತಾಂತ್ ಪಾಟ್ಲ್ಯಾ 16 ವರ್ಸಾಂ ಥಾವ್ನ್ ಕಾರ್ಯಾಳ್. ಸ್ವತಾಚೆ ಚ್ಯಾರ್ ಕವಿತೆಚೆಜಮೆ; ಚ್ಯಾರ್ ಮುಖಾಂ (2003:ಕಾನಡಿ/ನಾಗರಿ), ಕಟ್‌ಪುತ್ಳಿ (2004:ಕಾನಡಿ/ನಾಗರಿ), ದರ್ಭಾರಾಂತ್ಲಿ ಪಿಂರ್‍ಗೊಣ್ (2006: ಕಾನಡಿ), ಬಜಾರ್ (2017: ಕಾನಡಿ), ಬಜಾರ್ (2018: ನಾಗರಿ) ತಶೆಂಚ್ ಪಾಂಚ್ ಕವಿತಾವಿಶ್ಲೇಷಣಾಂಚೆ ಬೂಕ್; ಕವಿತಾಪಾಠ್ (2005), ದರ್‍ಯಾಕ್ ಉದಾಕ್ (2006), ಕಾಳೊಕ್ ನಾತ್‌ಲ್ಲೊ ಗಾಂವ್ (2007), ಮುಗ್ದನಾತ್ಲಿಂ ಗಿತಾಂ (2017), ಸುಕ್ತಿ ಭರ್ತಿ (2018:ಕಾನಡಿ/ನಾಗರಿ) ಪರ್ಗಟ್ ಜಾಲ್ಯಾತ್. ಪಾಂಚ್ತೀಸಾಂ ವಯ್ರ್ ಬುಕಾಂಚೆರ್ ಸಮೀಕ್ಶಾ ಕೆಲ್ಯಾ.

[बूक समीक्षा] उर्जास्रोत - समीक्षा [वल्ली क्वाड्रस]

[बूक समीक्षा] उर्जास्रोत - समीक्षा [वल्ली क्वाड्रस]

नांव: ऊर्जास्रोत
कवयत्री: बाय उर्जिता भोबे
प्रसतावन: बाय सुफला रुद्राजी गायतोंडे
प्रकाशन: रुद्रा प्रकाशन
पानां: १६२
मोल: २५०

जागतीक काव्यंचो प्रमूक विभाग कर्चो तर; अट्राव्या शेकड्यांत वा ताच्याधीं ’रूप (Look)’ कवितेंत चडीत प्रमूक जावनासलें. जांव प्रास (rhyme), लय (rhythm), मीटर (meter). अमेरिकन काव्यें जांव युरोपियन काव्यें जांव चडताव हेच्च वर्गाचीं काव्यां जावनासलीं. भक्त, आध्यात्मिकता, वर्णन, तत्वां, गिन्यान ह्या प्रकारांतले प्रमूक प्रकार. चायनांत सयत आज मेळचें पर्नें काव्यें ’इजम (वाद)’, जाव्येता एकेका इजम(वाद) हाचीं मुळां/पाळां मधें प्रभेध आसा.

काळ बदल्लेपरिंच काव्यांत सयत बदलावण दिसून आयली, रुपासवें ’भगाप (Feel)’ जोडलो आनी चडलो. जांव रोम्यांटिसम जांव, ना-मनशापण (impersonality), तशेंच वसतुनिषटता (objectivity). ह्या काळाच्या काव्यांनी उटोन दिसचे प्रमूख प्रकार.

उपरांत आधुनीक काव्यांचो काळ अजीक कांय शेंबोर वर्साधीं सुरू जालो; रूप आसूं वा ना आसूं, पूण भगाप आसचें पूण ताच्याकी प्रमूक जावन सूर/गाज (Tone/Voice) आटापचीं काव्यीं येवंक लागलीं. ह्या प्रकारांत चडताव जावन नव्य (Modern), नव्योत्तर (Post Modern), संघर्श (Struggle), बंडाय (Revolt) काव्यीं येवंक लागलीं आनी समाजेच्या संवेदनांक स्पंदन कर्ची श्याथी आपणावंक लागलीं.

काव्यांनी राश्ट्रां-राश्ट्रांमधें, राज्वट-राज्वटेमधें झूज उभें कर्ची श्याथी घेवन येताना जितलें बरेंगी तितलेंच खोटें सयत मुकार पावलें. पृथविचेर सयत जायते गीट माज्वल्लेपरिंच नवे गीट उभजले.

ह्या बदल्लेल्या काव्याक आज पासोन मोनें जावन पळेवन आयिल्लो जावनासा ’काळ’, तोच्च काळ टी.एस.एलियट जांव, जोन कीटस जांव, प्याबलो नेरुडा जांव, खहलील गिबरान जांव, विलियम वर्ड्स‌वर्थ जांव, भारताचो रभींद्रनाथ टागोर जांव. बदलून आयिल्ल्या काव्यांक पार्किल्लो.

भारतीय काव्याक पाश्चात्य काव्यंसवें तुलन केलें तर, चडताव काव्यें आसचें भक्ती पुराण गृंथांनी, धार्मीक गृंथांनी; जांव वेद-उपनिशद वा हेर गृंथां. पूण चडताव काव्यां भक्त उचार्णेचीं, जांव ती देवाची, देशाची, गांवाची, प्रकृतेची वा मनशांची. पूण कोंकणी काव्याक कांय एकशें पंचवीस वर्सांची चरित्रा आसा. कोंकणी काव्या भारताच्या हेर प्रांतीय भासेंच्या काव्यांसमोर समासम ना आसत, आनी हाचीं कारणांय आसात; कोंकण राय म्हळ्ळो नातलो, कोंकणाचो म्हळ्ळो अमखो सांत नातलो, राय कवी म्हळ्ळो नातलो. कांय इल्लें काव्यें आसलें तर तें हेर भासेंच्या काव्याची सावळी म्हळ्ळें म्हजें खासगी चिंतप. आनी ह्या एक्षें पंचवीस वर्सांच्ये चरित्रेक उसतिलें तर; वैविध्यता जरूर आसा. पूण समाजेचो ताळो वा समाजेची दीश्ट जावंक कोंकणी कविता सकल्यांत? हें सवाल उभें केलें तर, ताची जवाब मात्र तितली सलीसायेन मेळचिना.

संसाराच्या चडावत भासेंनी आज फूड कर्चो समस्सो कोंकणेंत‌यी आसा, वाचपी उणें जाल्यात, आसचे वाचपी हेर भासेंतलें साहीत चडीत वाचता.

कोंकणी कविता सयत वेवेगळ्या लिपिंनी, वेवेगळ्या बोलिंनी, वेवेगळ्या राज्यांनी फुलोन आयल्या, फुलोन येता तर‌यी, त्या कवितेंचो सुवाद आनी पर्मळ फकत एका मेरे परयांत मात्र उर्ता शिवाय समेसत कोंकणीक तो परमळ/सुवास लाभता म्हळ्ळें सांगचें धयर हांव घेना. मेरो उत्रोन वचाजय तर तें एक वेगळेंच पेचाडणें (Struggle). बौगोळीक, प्रांतीय भाशेचो प्रभाव (Influence/Effect), बोली ह्या पेचाडणेक चडीत अडचणी दिता. ह्या दिशेन महत्तराचो वावर जालो तर, बौगोळीक, प्रांतीय भासीक/लिपीक शर्तांक पयस केलें तर कोंकणिंतलें काव्यें शेत सयत हेर प्रांतीय भाशेंतल्या काव्यां समोर पाटीं ना म्हणचें धयर घेवंक सक्तां. पूण अपशेंच उभें जाता अन्येक सवाल ’माज्राच्या गोमट्याक घांट भांदतलो कोण?’ (Who will bell the cat?) आसूं.

बाय उर्जिता भोबेची म्हाका मुखामुखी भेट/व्हळोक जाल्लीच २०१८ जनेरांत मुंबयांत चल‌ल्ल्या अखील भारतीय परिशदेच्या कविगोश्टिंत. थोड्याच मयन्यांत पूण तिच्यो थोड्यो कविता तर‌यी वाचुंक सकलों. तिच्यो थोड्यो कविता पयणारी.कोम चेर पर्गट केल्यो, थोडेच तेंपान तिच्या कविताजम्याविशीं आयकून भोव संतोसलों आनी आयलेवार गोयें गेल्लेवेळार बाय सुफलान ’ऊर्जास्रोत’ कविताजम्याची एक प्रती म्हाका दिली.

’कविता म्हळ्यार कितें?’ व ’कविता कित्याक बरयजय?’ म्हळ्ळें सवाल केलें तर मेळच्यो जापी वेवेगळ्यो आसतीत. खंच्याय भासेंतलें साहीत ग्रेसत कर्चो प्रकार कविता. कित्याक म्हळ्यार कवितेंच समाजीक दिश्टावो, वैचारिकता, समाजीक प्रभुद्दता आटापून आसता. कविता उचार्णी देकून सब्ध महत्वाचे व्हय पूण सब्ध‌च कविता जायनांत. हें मूळ चिंतप घेवून ह्या कवितेचो जमो वाचतां वाचतां, एकेका प्रकारांतलीं कविता अपशिंच एका नव्याच संसाराक वोडून व्हर्चें म्हाका भगलें;

’सैम, नातीं, प्रणय, परब, जिवीत, म्हजें गोंय, असतुरी, सपनां, भावविशव’ अशें वेवेगळे प्रकार करून एकेका प्रकारानी एकूण नोवोद (८९) कविता आसात.

अपुर्भायेचें प्रसतावन बरयलां बाय सुफला गाय‌तोंडेन. संघटनांत महत्तराचो वावर करून आसची बाय सुफला गाय‌तोंडे, कोंकणी भास, कोंकणी साहित्याचो हुसको आनी मोग आसची म्हळ्ळें कोंकणी भाशेचे मोगी खूब बरें करून समजतात. आनी बाय उर्जिताच्या उत्रांनी सयत तेंच दिसून येता. कोंकणी साहित्याची व्हडावळ जावंक नवे चिंतपाचीं साहीत‌कारां जाय. आनी असल्यांचो सोध कर्चें काम बाय सुफला तसल्या निस्वार्थी मनशांचो. ह्या दिशेन परिशद सयत वावर करून आसा तर तें कोंकणिच्ये नदरेन भोव संतोसाचें.

बाय उर्जिताच्या सुर्विल्या उत्रांनी समजल्लेपरीं, तिका वाचपाची वोड आनी पिसाय भुर्गेपणार थावन आसा, अनी एक कवी हेर साहीत खूब वाचता तर तें भोव बरें. आनी तिच्या वाचपाची कुरूः/पुरावो तिच्या एकेका कवितेच्या वळिंनी मेळतात. बाय उर्जिताचो हो पयलो कविताजमो तर‌यी, उत्रांची रास म्हणून दिसची एक कविता सयत म्हाका मेळ्ळिना.

सैम प्रकारांतल्यो कविता; ’पावस, मळब, असोर, वेळ’ - एकेक वळी वेवेगळो अनभोग हाडून दितात.

जिवीत प्ररांतल्यो कविता; ’हाकाच म्हणटात जिवीत, च्यार दिसांचीं जीण’ कांय तात्वीक नियाळ दितात अशें भग्ताना कविच्या आध्यात्मीक चिंत्पाच्या वाचपाचे पुरावे मेळतात. कांय रभींबरनाथ टागोराच्या गीतांजलिंत (व नैवेध्य कविताजमो), टी.एस.एलियटाच्या ’वेसट‌ल्यांड’, हांच्यो यादी हाडून येतात.

परभेच्यो कविता; ’दिवाळी, नवो पडवो, दसरे’ - वाचतां वाचतां कवितेंनी मनीस, समाज आनी रिती रिवाज्यो, फेसतां-परोबेंचो महत्व कवितेंनी अपुर्भायेन उतरायिल्लो दिसून येता.

मोगाच्यो कविता; ’वलसो चंद्र फुलता, यादींचीं पायजणां, मोग येतलो’ - वाचतां वाचतां कवितेंनी प्रणयरस भरान उचार‌ल्लो दिसता.

नातीं प्रकारांत; ’म्हजो पप्पा, मां’ तशें हेर थोड्यो कविता परत परत वाचुंक उलो दितात, आनी एकेक कवितेच्यो वळी काळजाक आपडतात अशें भगता.

असतुरी प्रकाराच्यो कविता; ’असतुरे नमान तुका, मोनी दुकां, अंतरमन’ - कवितेंनी स्त्री संवेदनां झळकतात.

भक्तेरस, विडंबन आटापच्यो कविता; ’गोयांचो मोग, मिरामार‌ची रेंव, आतां पुरो’ - बदलून वेच्या काळार बदलुंच्या मनशापणाक उकलून धर्तात अशें भग्ता.

सपणां प्रकाराच्यो कविता; ’सपनां, ताचीं आनीं म्हजीं’ - वाचतां वाचतां वाचपी अपल्याच सपनांच्या संसारांत रिगता.

भावविशव प्रकारांत एकापरास एक अपुर्भायेच्या चिंतपाच्यो कविता आसात; ’दूक, मशाल, बाबू जाला, भिरांत, माळो....’

नवी धांव

फांत्या पारार सपनां घेवन
हेडटा बाबडो वाड्यार
बोचकें खातेंत मारून
पावलो चोरां मांडार
नागडेपणां सौदे पुरो
सोदता नवे भाव
खूब जालो शारा गोंदळ
आतां सोदतां नवो गांव

भर दनपारां लुटून गेले
जाप मागल्यार हिणायलें
शारांतल्या कांय गुडांनी
गांवटी पोरां हाशें केलें
विखाळ जाल्ल्या भूंय ही
सोदता नवो थाव
खूब जालो शारा गोंदळ
आतां सोदतां नवो गांव

दीस गेले आसताक
सोंपलो म्हजो वेळ
काळसुत्रे पड‌ड्यावेलो
खोळनाशिल्लो खेळ
जल्माजुगारान बुडलो
सोदतां नवो डाव
खूब जालो शारा गोंदळ
आतां सोदतां नवो गांव

सांगू कोणक दुखां कितलें
काळजा आंगणांत हांवें रोयलां
मोत्यांमणाकाराक पडलां कितें?
शिपयेन दुखां किरवंटेक खोयलां
ओडीत ओडीत काडली जीण
आतां सोदतां नवी धांव
खूब जालो शारा गोंदळ
आतां सोदतां नवो गांव

हाव

एके आवयचे दोन पूत
मेळून मोगान आयज रावना
एक घर, एक जमनी कुडको
कितलेंय दी तांकां पावना

मनीसपण तांचें व्हावन गेलां
मनान कसलेच भाव ना
दुडवा फाटल्यान धांवता
हाताक कांय गावना

एका हंशाक, एके वेंगेक
मोल कांयच फावना?
भावंनो आतांच जागे जायत
कळाव अजून जांवक ना

मनशापरस जमनीक मोल
मनशाक कांयच भाव ना
कोण आवाय कोण बापूय
नात्याक कसलोच भाव ना

दुडू, जमीन, गाडी, घोडो
कितलेंय आसल्यार पावना
खरें मनीसपण तेन्ना येता
जेन्ना काळजांत कसलीच हाव ना
खरें मनीसपण तेन्ना येता
जेन्ना काळजांत कसलीच हाव ना

खंच्याय कवितेंच्यो वळी हांगासर हांव घेवंक वचाना, तशें केलें तर बाकिच्या वळिंचेर हांवें अनीत केल्लेपरीं जायत कोण्णा म्हळ्ळे चिंतपान. ह्या जम्यांत कवितेचे सर्व ’रस’ मात्र न्हय, गूण आटापच्यो कविता आसात. चडताव कविता फ्री वर्साचेर बरयिल्ल्यो तर‌यी, थोडे कवितेंनी प्रास/लय आसात त्यो वाचताना एका सोभीत व्हाळ्याचो अनभव दितात. मधें मधें मराठी सब्ध मिसळोन गेल्यात - पूण हो कविताजमो बाय उर्जिताचो पयलो कविताजमो जाल्ल्यान ज्यो कविता ह्या जम्यांत वाचुंक मेळतात, खंडीत जावन परत आनी परत वाचुंक वाचप्यांक उलो दितात म्हणून सांगचें धयर घेतां.

- वल्ली क्वाड्रस (माय २०१८)

 

वल्ली क्वाड्रस: कोंकणी साहित्यांत ३४ वर्सां थावन काऱ्याळ, कविताशेतांत पाटल्या १६ वर्सां थावन काऱ्याळ. स्वताचे च्यार कवितेचेजमे; च्यार मुखां (२००३:कानडी/नागरी), कट‌पुतळी (२००४:कानडी/नागरी), दर्भारांतली पिंर‍गोण (२००६: कानडी), बजार (२०१७: कानडी), बजार (२०१८: नागरी) तशेंच पांच कविताविशलेषणांचे बूक; कवितापाठ (२००५), दर‍याक उदाक (२००६), काळोक नात‌ल्लो गांव (२००७), मुगदनातलीं गितां (२०१७), सुक्ती भर्ती (२०१८:कानडी/नागरी) पर्गट जाल्यात. पांचतीसां वयर बुकांचेर समीक्षा केल्या.

 

   

2004 ಥಾವ್ನ್ 2011 ಪರ್ಯಾಂತ್ ಕಾರ್ಯಾಳ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್ ಚೆರ್ ಪರ್ಗಟ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ವಿಂಚ್ಣಾರ್ ಸಾಹಿತಾಕ್ ಆಮಿ ಫುಡಿಲ್ಯಾ ದಿಸಾಂನಿ ಪಯ್ಣಾರಿ ವಾಚ್ಪ್ಯಾಂಕ್ ಲಾಭಯ್ತೆಲ್ಯಾಂವ್.
ಹೆರ್ ವಿಮರ್ಶೆ/ಸಮೀಕ್ಶಾ


ಮೊನಿಬೋಬ್ | मोनी बॊब ಮುಗ್ದನಾತ್ಲಿಂ ಗಿತಾಂ
मुग्दनात्लीं गितां


ಬಜಾರ್ | बजार

ಆಶಾವಾದಿ ಪ್ರಕಾಶನ್
ಪ್ರಗತಿಶೀಲ್ ಬರಯ್ಣಾರ್

Buffer Email Facebook Google LinkedIn Print



Copyright 2003 - 2017
All rights reserved. This site is property
Ashawadi Prakashan.
All poinnari.com content are copyrighted and may not be copied / modified in any way.
Send questions or comments to:
editor@poinnari.com
  [Archive / Links]