ಕೊಂಕಣಿ ಉಲಯ್, ಕೊಂಕಣಿ ಉರಯ್, ಕೊಂಕಣಿ ಆಮ್ಚಿ ಆವಯ್..    कोंकणी उलोय, कोंकणी उरय, कोंकणी आमची आवय..       
Writers Writing

[ಸಂಪಾದಕೀಯ್ - 38]  ಕೊಂಕಣಿಕ್ ತರ್ಜಣ್ ಆನಿ ಲಿಪ್ಯಂತರಾಚಿ ಗರ್ಜ್

ಇಸ್ಕೊಲಾಚ್ಯಾ ದಿಸಾಂನಿ ಟಿಚೆರಿನ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಏಕ್ ಕಾಡಿ ದಿವುನ್ ತಿ ಮೊಡುಂಕ್ ಸಾಂಗ್ತಾನಾ ಆಮಿ ಸಲೀಸಾಯೆನ್ ಮೊಡ್ಲಿ ದೆಕುನ್ ದೋನ್ ಕಾಡಿಯೊ ದಿವ್ನ್ ತ್ಯೊ ಮೊಡುಂಕ್ ಸಾಂಗ್ತಾನಾ ಆಮಿ ತ್ಯೊ ಮೊಡ್ಲ್ಯೊ ದೆಕುನ್ ತೀನ್.. ಚ್ಯಾರ್.. ಅಶೆಂ ಆಮಿ ಮೊಡುನ್ ಗೆಲ್ಲೆಪರಿಂಚ್ ಟಿಚೆರಿನ್ ಜೆದ್ನಾಂ ಧಾ-ಭಾರಾ ಕಾಡಿಯೊ ದಿವುನ್ ತ್ಯೊ ಮೊಡುಂಕ್ ಸಾಂಗ್ತಾನಾ ಆಮ್ಚ್ಯಾನ್ ತೆಂ ಜಾಲೆಂನಾ. ’ಜೊಡ್ಲ್ಯಾರ್ ತಾಕತ್ ಯೆತಾ ಮೊಡ್ಲ್ಯಾರ್ ತಿ ವೆತಾ’ ಲಿಸಾಂವ್ ಆಮಿ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ಇಸ್ಕೊಲಾಚ್ಯಾ ದಿಸಾಂನಿ ಶಿಕುನ್ ಆಯಿಲ್ಲ್ಯಾಂವ್. ಖಂಯ್ಚೀಯ್ ಸಮಾಜ್ ಜೆದ್ನಾಂ ಎಕೆಕಾ ನಿಬಾಕ್ ಸೊಧುನ್ ಎಕಾಮೆಕಾ ಮೊಡುಂಕ್ ಆಯ್ತಿ ಜಾತಾ ತಾಚ್ಯಾಕೀ ವಿನಾಶೆಚೆಂ ಹಾತೆರ್ ಹೆರ್ ಕಿತೆಂಯ್ ಆಸುಂಕ್ ಸಾಧ್ಯ್ ನಾ. ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸೆಚಿ ಆನಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾಚಿ ಪರಿಗತ್ ಆಜ್ ಖಂಯ್ಚ್ಯಾ ಪಾಂವ್ಡಾರ್ ಆಸಾ? ಆಮ್ಕಾಂ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸೆಚಿ, ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾಚಿ ಮುಳಾವಿ ಸಮ್ಜಣಿ ಆಸಾಗಿ? ಆಸಾ ತರ್ ಕಿತ್ಲಿ ಆಸಾ? ಹಿಂ ಸವಾಲಾಂ ಆಮಿ ಅಮ್ಕಾಂ ವಿಚಾರ್ಚಿ ಗರ್ಜ್ ಆಸಾ. ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸೆವಿಶ್ಯಾಂತ್ ಚರಿತ್ರೆವಿಶಿಂ ವಾರ‍್ಯಾರ್ ಉಲಯ್ತೆಲಿಂ ತಶೆಂಚ್ ತೆಂ ಆಯ್ಕುನ್ ಮತಿಚೆ ಕಾನ್-ದೊಳೆ ಧಾಂಪುನ್ ಪಾತ್ಯೆತೆಲಿಂ ಜಾಯ್ತಿಂ ಆಸಾತ್ ಪುಣ್ ಖರೆಂಪಣಿ ಕೊಂಕಣಿ ಭಾಸೆಂತ್ ಆಸ್ಚ್ಯಾ ಸಾಹಿತ್ಯಾಚಿ ಒಳೊಕ್, ಮಾಹೆತ್ ಆಸ್ಚಿ ಗರ್ಜ್ ಆಮ್ಕಾಂ ಆಸಾ. ಸಮ್ಜಣಿ ಆನಿ ಜಾಣ್ವಾಯ್ ವೆಗ್ಳೊ ವಿಶಯ್. ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾಚಿ ಸುರ್ವಾತ್ ರೊಮಿ ಲಿಪಿಂತ್ ಜಾವ್ನ್ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯೆಂತ್ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಉದೆಲೆಂ ಆನಿ ತ್ಯೇ ಉಪ್ರಾಂತ್ ದೇವ್‌ವಾಗರಿ ಲಿಪಿಯೆಂತ್ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಉದೆಲೆಂ. ಆಯ್ಚ್ಯಾ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕಾಳಾರ್ ಆಮಿ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾಚೆಂ (ಖಂಚ್ಯಾಯ್ ಲಿಪಿಯೆಂನಿ ತೆಂ ಆಸುಂ) ಸಮೀಕ್ಶಾ, ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರುಂಕ್ ವಾಟ್ ಕೆಲ್ಯಾ ವಾ ತ್ಯಾ ದಿಶೆನ್ ಕಾಮ್ ಕೆಲಾಂ? ಹೆಂ ಚಿಂತಪ್ ಗರ್ಜೆಚೆಂ.

ಫಕತ್ ದುಡು ಆನಿ ಪುರಸ್ಕಾರ್ ಎಕಾ ಸಾಹಿತ್ಯಾಕ್ ಘಟಾಯ್ ದೀಂವ್ಕ್ ಸಕಾನಾ. ಜಾಂವ್ ರೊಮಿ, ವಾ ಕನ್ನಡ ವಾ ನಾಗರಿ. ಜೊ ಬುನ್ಯಾದಿ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ್ ವಾವ್ರ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಕೊಣೆಂಯ್ ದುಡ್ವಾಂತ್ ಜಾಂವ್ ಪುರಸ್ಕಾರಾ ರುಪಾರ್ ಜಾಂವ್ ಜೊಡ್‌ಲ್ಲೆಂ ಕಿತೆಂಚ್ ನಾ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಅಡ್ಹೂಕ್ ಸತ್. ಆಜ್ ಪುರಸ್ಕಾರ್, ಪ್ರಶಸ್ತ್ಯೊ, ಇನಾಮಾಂ, ಮಾನ್-ಸಮ್ಮಾನ್, ದುಡು ಸಗ್ಳೆಂ ಯಥೇಶ್ಟ್ ಮಾಪಾನ್ ಆಸಾ ಪುಣ್ ಬರವ್ಪಿ ನಾಂತ್, ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ವಾಚ್ಪಿ ಉಣೆ ಜಾಲ್ಯಾತ್. ಹ್ಯಾ ಸಂಕೀರ್ಣ್ ಪರಿಗತೆಂತ್ ಪರತ್ ಆಮಿ ಪಯ್ಲೆಂಚ್ ಮೊಡ್‌ಲ್ಲ್ಯಾಕ್ ಚ್ಯುರೆ ಕರುನ್ ಅಪ್ಲ್ಯಾ ಆಬ್ಲೇಸಾಚ್ಯಾ ಸುಪ್ತ್ ಇರಾದ್ಯಾಪಾಸತ್ ಪಯ್ಲೆಂಚ್ ಮೊಡ್ಲೆಲ್ಯಾ ಚ್ಯುರಾಂಕ್ ಚ್ಯುರೆ ಕರ್ನ್ ಅಮ್ಕಾಂಚ್ ಆಮಿ ರಾಯ್ ಕೆಲಾ. ಜೆದ್ನಾಂ ಆಮ್ಚಿ ನದರ್ ಆಮ್ಚ್ಯಾ ತಳ್ಹಾತಾಚ್ಯಾಕೀ ಮುಕಾರ್ ವಚಾನಾ ತರ್ ಫುಡಾರಾವಿಶಿಂ ಚಿಂತಪ್ ಕಶೆಂ ಕಟ್ಟ್ಯಾಂತ್ ರಿಗ್ಚೆಂ?

ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಏಕ್ ವಿಸ್ತಾರ್ ಶೆತ್, ಹಾಂತ್ಲೆಂ ಫಕತ್ ಏಕ್ ಪ್ರಕಾರ್ ಹಾಂವ್ ಮ್ಹಜ್ಯಾ ಉಲವ್ಪಾಕ್ ಘೆತಾಂ; ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯೆಚ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ತರ್ಜಣ್/ಲಿಪ್ಯಂತರ್ ಮೊಟ್ವೊ ಕಥಾ.

ತರ್ಜಣ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಫಕತ್ ಎಕಾ ಭಾಸೆಥಾವ್ನ್ ಅನ್ಯೇಕಾ ಭಾಸೆಕ್ ಬದಲ್ಚಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಚುಕಿಚೆಂ ಕಲ್ಪನ್ ಸಭಾರಾಂಚ್ಯಾ ಮತಿಂತ್ ಆಸಾ ಪುಣ್ ತರ್ಜಣೆಚೊ ಅರ್ಥ್ ವಿಸ್ತಾರ್ ಜಾವ್ನಾಸಾ. ತರ್ಜಣ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಎಕಾ ಸಂಸ್ಕೃತೆಚಿ ಒಳೊಕ್ ಅನ್ಯೇಕಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಪಾಳ್ತೆಲ್ಯಾಂಕ್ ಸಾಹಿತ್ಯಾಮುಖಾಂತ್ರ್ ಕರುನ್ ದಿಂವ್ಚಿ ಏಕ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯಾ.

ಹೋಮರಾಚ್ಯಾ ಫಾಮಾದ್ ಅಣ್ಬವಾಂಚೆಂ (Homer’s classic Odyssey) ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಭಾಸೆಂತ್ ತರ್ಜಣ್ ಕೆಲ್ಲೊ ಲಿವಿಯೊ ಆಂಡ್ರೊನಿಕೊನ್ (Livio Andronico) ಯುರೋಪಾಂತ್ಲೊ ಪಯ್ಲೊ ತರ್ಜಣ್‌ಕಾರ್; ಕಾಂಯ್ ಕ್ರಿಸ್ತ್ ಪೂರ್ವ್ 250 ಇಸ್ವೆಂತ್. ಹಾಣೆಂ ಫಕತ್ ಮೂಳ್ ಭಾಸೆಚಿಂ ಉತ್ರಾಂ ಬದ್ಲುನ್ ಶೆವೊಟ್ ಭಾಸೆಂತ್ ಬರಯಿಲ್ಲೆಂ.

ಪುಣ್ ಜೆರಾಲ್ ರಿತಿನ್ ಹಿಬ್ರೂ ಭಾಸೆಂತ್ಲೊ ಬಾಯ್ಬಲ್ ತಿಸ್ರ್ಯಾ ಶೆಕ್ಡ್ಯಾಂತ್ ಪಯ್ಲೆಂ ತರ್ಜಣ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ಪುಸ್ತಕ್. ಹ್ಯಾ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಬಾಯ್ಬಲ್ ಸಂಸಾರಾಚ್ಯಾ ಚಡ್ತಾವ್ ಸರ್ವ್ ಭಾಸೆಂನಿ ತರ್ಜಣ್ ಜಾಲೊ.

ಜಾಗತಿಕ್ ಸ್ಥಾರಾರ್ ಸಯ್ತ್ ತರ್ಜಣೆಂತ್ ಧಾರ್ಮಿಕಾಂನಿ ಮಹತ್ವಾಚೆಂ ಯೋಗ್‌ದಾನ್ ದಿಲಾಂ. ಮೆಸಪೊಟೆಮಿಯಾ ಕಾಳಾಂತ್ ಗಿಲ್ಗಮೆಶ್ (ಸುಮೆರಿಯನ್ ಕವಿತಾ) ಆಸಿಯಾಂತ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ಪಯ್ಲೆಂ ತರ್ಜಣ್. ಹಾಚೆಶಿವಾಯ್ ಚಾಯ್ನಾಂತ್ಲ್ಯಾ ಜಾಯ್ತ್ಯಾ ಬುಧಿಸ್ತಾಂನಿ ಭಾರತೀಯ್ ಧಾರ್ಮಿಕ್ ಗೃಂಥಾಂಕ್ ಚಾಯ್ನೀಸ್ ಭಾಸೆಂತ್ ತರ್ಜಣ್ ಕೆಲಾಂ.

ಸಾಂತ್ ಜೆರೊಮಾಕ್ ’ತರ್ಜಣೆಚೊ ಬಾಪುಯ್’ ಮ್ಹಣ್ತಾತ್. ಚೊವ್ತ್ಯಾ ಶೆಕ್ಡ್ಯಾಂತ್ ಹಾಣೆಂ ಗ್ರೀಕ್ ಭಾಸೆಥಾವ್ನ್ ಲ್ಯಾಟಿನ್ ಭಾಸೆಕ್ ಖೂಪ್ ತರ್ಜಣೆಚೆಂ ಕಾಮ್ ಕೆಲಾಂ.

ಮೊಟ್ವ್ಯಾ ಕಾಣಿಯಾಂಚೊಚ್ ಪ್ರಕಾರ್ ಘೆತ್ಲೊ ತರ್ ಇಂಗ್ಲಿಶಾಂತ್ ಜೆಫ್ರಿ ಚೋಸರಾಚೊ ’ಕ್ಯಾಂಟರ್‌ಬರಿ ಟೇಲ್ಸ್ (Canterbury Tales) ಕಾಂಯ್ 14ವ್ಯಾ ಶೆಕ್ಡ್ಯಾಂತ್ ಬರಯಿಲ್ಲೊ ಪಯ್ಲೊ ಮೊಟ್ವ್ಯಾ ಕಥೆಂಚೊ ಜಮೊ.

ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತಿಕ್ ಸುರ್ವಾತ್ ಸಯ್ತ್ ಜಾಲ್ಲಿ ತರ್ಜಣೆ ಮುಖಾಂತ್ರ್. ಜಾಂವ್ ತಿಂ ಧಾರ್ಮಿಕ್ ಬರ್ಪಾಂ, ಕಾಂತಾರಾಂ, ಗಿತಾಂ, ಮಾಗ್ಣಿಂ, ವಾಂಜೆಲ್, ಸಾಂತಾಂಚಿ ಜಿಣ್ಯೆಕಥಾ ತಶೆಂಚ್ ಹೆರ್ ಪ್ರಕಾರಾಚೆಂ ತರ್ಜಣ್.

ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯೆಂತ್ಲೆಂ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಅಭ್ಯಾಸ್ ಕರ್ತಾಸ್ತಾಂ ಸಮ್ಜುಂಕ್ ಮೆಳ್ತಾ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯೆಂತ್ಲೆಂ ಪಯ್ಲೆಂ (1912 ಇಸ್ವೆಂತ್) ಕೊಂಕಣಿ ನೆಮಾಳೆಂ ’ಕೊಂಕಣ್ ದಿರ್ವೆಂ’ ಯೆಂವ್ಚ್ಯಾದಿಂಚ್ ತರ್ಜಣೆಚಿಂ ಪುಸ್ತಕಾಂ ಛಾಪುನ್ ಆಯಿಲ್ಲಿಂ. 1918 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಹ್ಯಾ ನೆಮಾಳ್ಯಾಚೆಂ ಸಂಪಾದಕ್‌ಪಣ್ ಚಲಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಜುಂವಾವ್ ಪೆದ್ರು ಸೊಜಾನ್ ಕೊಂಕಣಿ ಮೊಟ್ವ್ಯಾ ಕಾಣಿಯಾಂಚೆರ್ ಬುನ್ಯಾದಿಚೊ ವಾವ್ರ್ ಕೆಲ್ಲೊ ಭೋವ್ ಮಹತ್ವಾಚೊ. ಹಾಣೆಂ ಸಭಾರ್ ಕೊಂಕಣಿ ಮೊಟ್ವ್ಯಾ ಕಾಣಿಯಾಂಕ್ ಇಂಗ್ಲಿಶ್ ಭಾಸೆಥಾವ್ನ್ ಕೊಂಕಣಿಕ್ ತರ್ಜಣ್ ಕೆಲ್ಯಾಂತ್. 1912 ಇಸ್ವೆಂತ್ ’ಪಾರ್ವೊ’, ತಶೆಂಚ್ ’ಗುಲೊಬಾಚೆಂ ಝಡ್’ ಪುಸ್ತಕಾಂ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯೆಂತ್ಲ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿಂತ್ ಪರ್ಗಟುನ್ ಆಯಿಲ್ಲಿಂ ಪಯ್ಲಿಂ ಮೊಟ್ವ್ಯಾ ಕಾಣಿಯಾಂಚಿಂ ಪುಸ್ತಕಾಂ. 1914 ಇಸ್ವೆಂತ್ ’ಕೆನೇರಿ ಸುಕ್ಣೆಂ’, ’ಕೊಂಕಣಿ ಕಥಾ’ ಹಿಂ ಸರ್ವ್ ಜುಂವಾವ್ ಪೆದ್ರು ಸೊಜಾನ್ ತರ್ಜಣ್ ಕರುನ್ ಪರ್ಗಟ್ಲೆಲಿಂ ಕೊಂಕಣಿ ಮೊಟ್ವ್ಯಾ ಕಾಣಿಯಾಂಚಿಂ ಪುಸ್ತಕಾಂ. 1915 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಫಾ.ಜೇಮ್ಸ್ ಸಿಕ್ವೇರಾಚೆಂ ತರ್ಜಣ್ ಕಾಣಿಯಾಂಚೆಂ ಪುಸ್ತಕ್ ’ಜೆನೆವಿವ್’, 1928 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಫಾ.ಸಿ.ಸಿ.ಗೊನ್ಸಾಲ್ವಿಸಾಚೆಂ ’ಸಯ್ರೊ ಬಾಬ್’, 1941 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಫಾ.ಸಿಲ್ವೆಸ್ಟರ್ ಮಿನೇಜಾಚೆಂ ’ಜೆನೆವಿವ್’ ತರ್ಜಣ್ ಮೊಟ್ವ್ಯಾ ಕಾಣಿಯಾಂಚಿಂ ಪುಸ್ತಕಾಂ.

ಭಾರತಾಕ್ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ ಮೆಳ್‌ಲ್ಲ್ಯೆ ಉಪ್ರಾಂತ್ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಖರಿಚ್ ಜಿವಾಳ್ಳಿ. 1960 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಫಾ.ಸಿಲ್ವೆಸ್ಟರ್ ಮಿನೇಜಸಾನ್ ಕೆವಿನ್ ಸ್ಮಿಡಾಚ್ಯೊ ಮೊಟ್ವ್ಯಾ ಕಾಣಿಯಾಂಚೆಂ ತರ್ಜಣ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ಪುಸ್ತಕ್ ’ಕೊಂಕಣ್ ಕಥಾವಳ್’ ಪರ್ಗಟ್ಲೆಂ. 1961 ಇಸ್ವೆಂತ್ ’ಜೆನೆವಿವ್’ ಪುಸ್ತಕ್ ದೋನ್ ಪಾವ್ಟಿಂ ಛಾಪೊನ್ ಆಯ್ಲೆಂ. 1966 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಸಿರಿವಂತಾಚೆಂ ’ಝೆಲಿನ್ ಆನಿ ಡೀನಾ (ಲೀಯೊ ಟೋಲ್‌ಸ್ಟಾಯ್)’ ತರ್ಜಣ್ ಮೊಟ್ವ್ಯಾ ಕಾಣಿಯಾಂಚೆಂ ಪುಸ್ತಕ್, ’ಪರ್ವತಾ ವಯ್ಲೊ ಪ್ರಕಾಸ್’ ಜರ್ಮನ್ ಭಾಸೆಂತ್ಲ್ಯಾ ಮೊಟ್ವ್ಯಾ ಕಾಣಿಯಾಂಚೆಂ ತರ್ಜಣ್ ಜಾವ್ನ್ ಪರ್ಗಟ್ ಜಾಲ್ಲೆಂ ಪುಸ್ತಕ್. 1970 ಇಸ್ವೆಂತ್ ’ಫುಲಾಂಚಿ ದಾಲಿ (ಫಾ.ಸಿಲ್ವೆಸ್ಟರ್ ಮಿನೇಸ್)’, 1973 ಇಸ್ವೆಂತ್ಲೆಂ ಹರ್ಮಿಯೊಯ್‌ಚ್ಯಾ ಮೊಟ್ವ್ಯಾ ಕಥೆಂಚೆಂ ಪ್ರದೀಪಾನ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ತರ್ಜಣ್ ಪುಸ್ತಕ್ ’ಕಿನ್ನರಿ ಕಥಾ’. ತಶೆಂಚ್ ಎ.ಎಕ್ಸ್.ಪತ್ರಾವೊನ್ ಕೆವಿನ್ ಫ್ಲೋಡ್ ಸ್ಮಿಡಾಚ್ಯಾ ಕಥೆಂಚೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ತರ್ಜಣ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ಪುಸ್ತಕ್ ’ಲ್ಹಾನ್ ಗಾಯಕಿ’, 1986 ಇಸ್ವೆಂತ್ ದೊ.ವಿಲ್ಲಿ ಡಿ’ಸಿಲ್ವಾನ್ ಯಶವಂತ ಚಿತ್ತಾಲಚ್ಯಾ ಕನ್ನಡ ಮೊಟ್ವ್ಯಾ ಕಾಣಿಯಾಂಚೆಂ ತರ್ಜಣ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ಪುಸ್ತಕ್ ’ಖೆಳ್ ಆನಿ ಹೆರ್ ಕಥಾ’, ಕಾಂಯ್ 1998 ಇಸ್ವೆಂತ್ ನಾ.ಡಿ’ಸೋಜಾಚ್ಯಾ ಕನ್ನಡ ಕಾಣಿಯಾಂಚೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ತರ್ಜಣ್ ಕರುನ್ ರಾಕ್ಣೊ ಪ್ರಕಾಶನಾನ್ ಪರ್ಗಟ್‌ಲ್ಲೆಂ ಪುಸ್ತಕ್ ’ಇಗರ್ಜೆ ಭಂವ್ತಿಲಿಂ ಘರಾಂ’, 1995 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಡಾ.ಕೆ.ಪೂರ್ಣಿಮಾ ಭಟ್ ಹಿಣೆಂ ಕೊಂಕಣಿಕ್ ತರ್ಜಣ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ಮೊಟ್ವ್ಯಾ ಕಾಣಿಯಾಂಚೆಂ ಪುಸ್ತಕ್ ’ಮೊಡ್ಡಾಕ್ ಪಾವ್ಸಾಚೆಂ ಸೊಪ್ಪನ್’, 1997 ಇಸ್ವೆಂತ್ ದೊ.ವಿಲ್ಲಿ ಡಿ’ಸಿಲ್ವಾನ್ ಕೆ. ಪೂರ್ಣಚಂದ್ರ ತೇಜಸ್ವಿಚ್ಯಾ ಕಾಣಿಯಾಂಚೆಂ ಕೆಲ್ಲೆಂ ತರ್ಜಣ್ ಪುಸ್ತಕ್ ’ಕುಬಿ ಆನಿ ಇಯಾಲ’.

2005 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಮಿಕ್‌ಮ್ಯಾಕ್ಸಾನ್ ತರ್ಜಣ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ನಿರಂಜನಾಚ್ಯಾ ಕಥೆಂಚೆಂ ತರ್ಜಣ್ ಪುಸ್ತಕ್ ’ನಿಮಾಣೊ ಗಿರಾಯ್ಕ್’, 2010 ಇಸ್ವೆಂತ್ಲೆಂ ’ತರ್ನ್ಯೊ ಆಂಕ್ರ್ಯೊ’, 2014 ಇಸ್ವೆಂತ್ಲಿಂ ’ಜಾದೂ ಡೋಲ್’ (ಗೌರಿ ಮಲ್ಯಾ), ’ಅಪಹರಣ್’ (ಜೆರಾಲ್ಡ್ ವಿ. ಕಾರ್ಲೊ), 2018 ಇಸ್ವೆಂತ್ ’ಪಾಟಿಂ ಪರ್ತಲ್ಲಿಂ ಲ್ಹಾರಾಂ’ (ವಾಲ್ಟರ್ ಲಸ್ರಾದೊ), 2020 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಡೊ.ಜೀತಾ ಲೋಬೊಚ್ಯಾ ಇಂಗ್ಲಿಶ್ ಮೊಟ್ವ್ಯಾ ಕಾಣಿಯಾಂಚೆಂ ಕೊಂಕಣಿ ತರ್ಜಣ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ಪುಸ್ತಕ್ ದೊ.ವಿಲ್ಲಿ ಡಿ’ಸಿಲ್ವಾಚೆಂ ’ಕಮ್ರಾಬಾಂದ್’ ಪುಸ್ತಕ್ ಪ್ರಮುಕ್ ಪುಸ್ತಕಾಂ.

ಲಿಪ್ಯಂತರಾಚಿಂ ಪುಸ್ತಕಾಂ: 2008 ಇಸ್ವೆಂತ್ 20ವ್ಯಾ ಶೆಕ್ಡ್ಯಾಚ್ಯೊ ಕೊಂಕಣಿ ಕಾಣಿಯೊ 2019 ಇಸ್ವೆಂತ್ ’ಸುರ್ಯೊ ಉದೆತಾ' (ಲಿಪ್ಯಂತರ್: ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್) ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಅಕಾಡೆಮಿನ್ ಪರ್ಗಟ್ಲಾಂ. 2021 ಇಸ್ವೆಂತ್ ’ಸುರ್ಯೊ ಉದೆಲಾ’ (ಲಿಪ್ಯಂತರ್: ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್). ’ಕಥಾವಿಹಾನ್’ (2021), ’ಚಲ್ ದೋನ್ ಚಂದ್ರಾಂಕ್’ (2021) ಮ್ಹಳ್ಳಿಂ ದೋನ್ ಮೊಟ್ವ್ಯಾ ಕಾಣಿಯಾಂಚೆರ್ ಅಧ್ಯಯನ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಪ್ರಬಂಧಾಂಚಿಂ ಲಿಪ್ಯಂತರ್ ಜಾಲ್ಲಿಂ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪುಸ್ತಕಾಂ. 2020 ಇಸ್ವೆಂತ್ ಸುರು ಜಾಲ್ಲೆಂ ’ಪಯ್ಣಾರಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ್ ಜರ್ನಲ್’ ಏಕ್ ಮಾತ್ ತೀನ್ ಲಿಪಿಯಾಂನಿ ಲಿಪ್ಯಂತರ್ ಜಾವ್ನ್ ಪರ್ಗಟ್ಚೆಂ ಡಿಜಿಟಲ್ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ್ ಜರ್ನಲ್.

ಜೆರಾಲ್ ಸಮ್ಜಣೆಂತ್ ತರ್ಜಣೆವಿಶ್ಯಾಂತ್ ಪುರ್ತಿ ಮಾಹೆತ್ ಆಸ್ಚೆ ಬರವ್ಪಿ ತಶೆಂಚ್ ಸಂಪಾದಕ್ ಭೋವ್ ಥೊಡೆ. ತರ್ಜಣ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಉಣ್ಯಾ ಮೊಲಾಚೆಂ ವಾ ನಕ್ಕಲ್ ಕರ್ಚೆಂ ಮ್ಹಳ್ಳೆಂ ಚಿಂತಪ್ ಆಸ್ಚೆ ಚಡ್. ಪುಣ್ ಖೊಲಾಯೆನ್ ಪಳೆಲ್ಯಾರ್ ತರ್ಜಣ್ ಚಡ್ ಮಿನತೆಚೆಂ ತಶೆಂಚ್ ತ್ರಾಸಾಚೆಂ ಕಾಮ್. ಎಕಾ ತರ್ಜಣ್‌ಕಾರಾಕ್ ಮೂಳ್ (Source language) ತಶೆಂಚ್ ಶೆವೊಟ್ (Destination language) ದೊನ್‌ಯೀ ಭಾಸೆಂಚಿ ಜಾಣ್ವಾಯ್ ಆಸುಂಕ್ ಜಾಯ್. ಫಕತ್ ಭಾಸೆಚಿ ಜಾಣ್ವಾಯ್ ಆಸ್ಲ್ಯಾರ್ ಮಾತ್ ಪಾವಾನಾ, ಸಂಸ್ಕೃತೆಚಿ ಜಾಣ್ವಾಯ್ ಸಯ್ತ್ ಆಸ್ಚಿ ಗರ್ಜೆಚಿ. ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ದರೇಕಾ ಭಾಸೆಂತ್ ಏಕ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿ ಆಸ್ತಾ ಆನಿ ತ್ಯಾ ಸಂಸ್ಕೃತೆಕ್ ಲಗ್ತಿ ಜಾಲ್ಲಿಂ ಉತ್ರಾಂ/ವಾಖ್ಯಾಂ ಆಸ್ತಾತ್ ತಿಂ ಎಕಾ ಭಾಸೆಥಾವ್ನ್ ಅನ್ಯೇಕಾ ಭಾಸೆಕ್ ತರ್ಜಣ್ ಕರ್ತಾನಾ ಅರ್ಥ್ ಆಸ್ಲೊ ಅಪಾರ್ಥ್ ಜಾಂವ್ಚಿ ಸಾಧ್ಯತಾ ಆಸ್ತಾ.

ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯೆಚ್ಯಾ ಚಡ್ತಾವ್ ನೇಮಾಳ್ಯಾಂನಿ ತರ್ಜಣ್ ಕಥೆಂಕ್, ಕಾದಂಬರಿಕ್, ಕವಿತೆಂಕ್ ಮಾನ್ ದಿಲಾ. ತರ್ಜಣೆಂತ್ ಪಯ್ಕಿಂತ್ ದೊ.ವಿಲ್ಲಿ ಡಿ’ಸಿಲ್ವಾ, ಎವ್ಲಾಲಿಯಾ ಅಲ್ವಾರಿಸ್, ಸುನಂದ್, ಲಿಯಾಬ್, ವಾಲ್ಟರ್ ಲಸ್ರಾದೊ, ಜೆರಾಲ್ಡ್ ವಿ. ಕಾರ್ಲೊ, ಉಬ್ಬ ಮೂಡ್‌ಬಿದ್ರಿ ಹಾಣಿಂ ಮೊಟೊ ವಾವ್ರ್ ಕೆಲಾ. ಹೆರ್ ಸಭಾರಾಂನಿ ಸಯ್ತ್; ಮಿಕ್‌ಮ್ಯಾಕ್ಸ್, ಲಿಯಾಬ್ (ಲಿಯೊ ಡಿಸೋಜ್), ಎಡ್ವಿನ್ ಜೆ.ಎಫ್.ಡಿಸೋಜ್, ಸಿಜ್ಯೆಸ್ ತಾಕೊಡೆ, ಸ್ಟೆಲ್ಲಾ ಡಿಕೊಸ್ತಾ (ನಂದಿನಿ), ಲಿಲ್ಲಿ ಮಿರಾಂದ, ರೇಗಾಮ್ ತಾಕೊಡೆ, ಮೆಲ್ವಿನ್ ರೊಡ್ರಿಗಸ್, ಮಾವ್ರಿಸ್ ಶಾಂತಿಪುರ್, ಕ್ಯಾಥರಿನ್ ರೊಡ್ರಿಗಸ್, ಸೋನಿಯಾ ದೆಕೋಸ್ತಾ, ಕಿಶೂ ಬಾರ್ಕುರ್, ಫಾ.ಚೇತನ್ ಲೋಬೊ, ಸ್ಟೀಫನ್ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್, ರಿಚ್ಚಿ ಲಸ್ರಾದೊ ಆನಿ ಹೆರಾಂನಿ ವಾವ್ರ್ ಕೆಲಾ. ಲಿಪ್ಯಂತರಾಚೊ ಬುನ್ಯಾದಿಚೊ ವಾವ್ರ್ ಮಾವ್ರಿಸ್ ಶಾಂತಿಪುರಾನ್ ’ರಾಕ್ಣೊ’ ನೇಮಾಳ್ಯಾಚೊ ಸಹ-ಸಂಪಾದಕ್ ಜಾವ್ನಾಸ್ಲೆಲ್ಯಾ ವೆಳಾರ್ ಕೆಲ್ಲೊ, ಉಪ್ರಾಂತ್ ’ಉಮಾಳೊ’ ನೇಮಾಳ್ಯಾಂತ್ ತರ್ಜಣ್ ಆನಿ ಲಿಪ್ಯಂತರಾಚೊ ಬರೊ ವಾವ್ರ್ ಕೆಲಾ. ಪುಣ್ ಪುಸ್ತಕಾಂ ರುಪಾರ್ ಹೊ ಸರ್ವ್ ವಾವ್ರ್ ಚಡ್ ಜಾವ್ನ್ ಪರ್ಗಟ್ ಜಾಂವ್ಕ್ ನಾ.

ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯೆಂತ್ಲ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಕಾಣಿಯಾಂಕ್ ಹೆರ್ ಭಾಸೆಂನಿ (ಕನ್ನಡ್, ಇಂಗ್ಲಿಶ್) ತರ್ಜಣ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾಂ ಪಯ್ಕಿಂತ್ ಆನಂದಾಗರ ಕಿನ್ನಿಗೋಳಿ, ಡೊ.ಗೀತಾ ಶೆಣಯ್, ಗೋಪಲಕೃಷ್ಣ ಗೌಡ, ಸ್ಟೀಫನ್ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್ ಆನಿ ಹೆರ್ ಥೊಡಿಂ ಪ್ರಮುಕ್. ವಲ್ಲಿ ವಗ್ಗ ಆನಿ ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್ ಹಾಣಿಂ ಸ್ವತಾ ಆಪ್ಲಿಂ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯೆಚ್ಯಾ ಕೊಂಕಣಿ ಕಾಣಿಯಾಂಚ್ಯಾ ಪುಸ್ತಕಾಂಕ್ ಕನ್ನಡ ಭಾಸೆಕ್ ತರ್ಜಣ್ ಕರುನ್ ಪರ್ಗಟ್ಲ್ಯಾಂತ್; ’ಹೆಗಲ ಶಿಲುಬೆ (ವಲ್ಲಿ ವಗ್ಗ)’, ’ಕಂಗಾಲನ ಕುಕ್ಕೆಹಳ್ಳಿಯ ಕತೆಗಳು (ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್).

1850 ಇಸ್ವೆಥಾವ್ನ್ 2023 ಇಸ್ವೆ ಮ್ಹಣಾಸರ್ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯೆಂತ್ ಜಾಲ್ಲ್ಯಾ ತರ್ಜಣ್ ವಾವ್ರಾಕ್ ಅಂಕ್ಯಾಂನಿ ಉತ್ರಾಂವ್ಚೆಂ ತರ್ - ಫಕತ್ ಏಕ್ ಠಕ್ಕೊ (1%) ಮಾತ್ರ್.

ವಯ್ರ್ ದಾಕಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಅಂಖ್ಯಾಂನುಸಾರ್ ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿಯೆಂತ್ ಪುಸ್ತಕಾರುಪಾರ್ ಪರ್ಗಟುನ್ ಆಯಿಲ್ಲ್ಯಾ ಸಾಹಿತ್ಯಾಚೊ ವಿವರ್ ಪಳಯ್ತಾನಾ ಮೊಟ್ವ್ಯಾ ಕಾಣಿಯಾಂಚೆಂ ತರ್ಜಣ್ ಪುಸ್ತಕಾ ರುಪಾಂನಿ ಆಯಿಲ್ಲೆಂ ಭೋವ್ ಉಣೆಂ ದಿಸ್ತಾ. 1900 ಥಾವ್ನ್ 1949 ಕಾಳಾರ್ 7 ಪುಸ್ತಕಾಂ ತರ್ಜಣ್ ಕಾಣಿಯಾಂಚಿಂ ಪರ್ಗಟುನ್ ಆಯ್ಲಿಂ. 1950 ಥಾವ್ನ್ 1999 (ಹಾಕಾ ಹಾಂವ್ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯಾಚೊ ಭಾಂಗ್ರಾಳೊ ಕಾಳ್ ಮ್ಹಣ್ತಾಂ) ಕಾಳಾರ್ 13 ತರ್ಜಣ್ ಕಾಣಿಯಾಂಚಿಂ ಪುಸ್ತಕಾಂ ಪರ್ಗಟುನ್ ಆಯ್ಲಿಂ. ಪುಣ್ 2000 ಉಪ್ರಾಂತ್ಲ್ಯಾ (ಡಿಜಿಟಲ್) ಕಾಳಾರ್ 22 ಪುಸ್ತಕಾಂ ಪ್ರಿಂಟ್ ಆನಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪುಸ್ತಕಾಂ ರುಪಾರ್ ಪರ್ಗಟೊನ್ ಆಯ್ಲಿಂ (ತರ್ಜಣ್ ಆನಿ ಲಿಪ್ಯಂತರ್ ದೊನ್‌ಯೀ ಮೆಳವ್ನ್).

ತರ್ಜಣ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಎಕಾ ಸ್ವತಂತ್ರ್ ಭಾಸೆಥಾವ್ನ್ ಅನ್ಯೇಕಾ ಸ್ವತಂತ್ರ್ ಭಾಸೆಕ್ ಜಾಂವ್ಚೆಂ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ್ ಪಯ್ಣ್.
ಲಿಪ್ಯಂತರ್ (ಭಾರತೀಯ್ ಭಾಸೆಂನಿ ಫಕತ್ ಥೊಡ್ಯಾ ಭಾಸೆಂಕ್ ಮಾತ್ರ್ ಹೆಂ ಯೋಗ್ ಫಾವೊ ಆಸಾ, ತಾಂತುಂ ಕೊಂಕಣಿ ಗ್ರೇಸ್ತ್ ಭಾಸ್ ಮ್ಹಣ್ಚ್ಯಾಂತ್ ದುಭಾವ್ ನಾ, ಕಿತ್ಯಾಕ್ ಮ್ಹಳ್ಯಾರ್ ಪಾಂಚ್ ಲಿಪಿಯಾಂನಿ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಆಸಾ) - ಎಕಾ ಸ್ವತಂತ್ರ್ ಭಾಸೆಂತ್ಲ್ಯಾ ಎಕಾ ಲಿಪಿಯೆಂತ್ ಆಸ್ಚೆಂ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಅನ್ಯೇಕಾ ಲಿಪಿಯೆಕ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ್ ರೂಪಾಂತರ್.
ಬೊಲ್ಯಂತರ್ (ಭಾಸ್ - ಲಿಪಿ - ಬೊಲಿ - ಸಮುದಾಯ್....) ಅಶೆಂ ಏಕ್ ಲಿಪ್ಯೆಂತ್ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ರಚ್ತೆಲೆ ವೆಗ್-ವೆಗಳ್ಯಾ ಸಮುದಾಯಾಂತ್ ಆಸಾತ್, ಹಾಂಗಾಸರ್ ಬೊಲ್ಯಂತರ್ (ಎಕಾ ಬೊಲಿಥಾವ್ನ್ ಅನ್ಯೇಕಾ ಬೊಲಿಕ್) ವಾವ್ರ್ ಭೊವ್ಶಾ ಚಡ್ ತ್ರಾಸಾಚೊ. ಹಾಂಗಾಸರ್ ಸಯ್ತ್ ಮೂಳ್ ಆನಿ ಶೆವೊಟ್ ಬೊಲಿಚಿ ಪುರ್ತಿ ಜಾಣ್ವಾಯ್ ಆಸ್ಚಿ ಭೋವ್ ಗರ್ಜೆಚಿ.

[ದಸೆಂಬರ್ 8 ತಾರಿಕೆರ್, ಗೊಂಯ್ಚ್ಯಾ ಧೆಂಪೆ ಮಹಾವಿಧ್ಯಾಲಯಾಂತ್ ಚಲ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ರಾಶ್ಟ್ರೀಯ್ ಪರಿಸಂವಾದಾಚೆರ್ ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸಾನ್ ಸಾದರ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ಉಲವ್ಪಾಚೆರ್ ಆಧಾರಾನ್. ಯೆಂವ್ಚ್ಯಾ ಪಯ್ಣಾರಿ ಸಾಹಿತ್ಯಿಕ್ ಡಿಜಿಟಲ್ ಜರ್ನಲಾಚೆರ್ ಸವಿಸ್ತಾರ್ ವಿವರ್ ಆಟಾಪ್ತಲೊ]

- ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್  [ಜನೆರ್, 2024]

 

   

 

valleyquadros@gmail.com

ವಲ್ಲಿ ಕ್ವಾಡ್ರಸ್: ಇಸ್ವಿ 1984 ಥಾವ್ನ್ ಕೊಂಕ್ಣಿಂತ್ ಮೊಟ್ವ್ಯೊ ಕಥಾ, ಕಾದಂಬರಿ, ಕವಿತಾ, ಲೇಖನಾಂ, ವಿಮರ್ಸೊ/ವಿಶ್ಲೇಷಣಾಂ ಬರವ್ನ್ ಆಯಿಲ್ಲೊ. ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್ (2003-2011), ಪಯ್ಣಾರಿ.ಕೊಮ್ (2015 ಥಾವ್ನ್) ಸಂಪಾದನಾಚೊ ವಾವ್ರ್ ಕರುನ್ ಆಸಾ. ಮೊಳ್ಬಾವಯ್ಲಿಂ ಸಪ್ಣಾಂ (2006), ಮುಖಾಮುಖಿ (2016), ಪಡ್‌ಸಾದ್ (ಕನ್ನಡ ಲಿಪಿ: 2021), ಪಡ್‌ಸಾದ್ (ನಾಗರಿ ಲಿಪಿ: 2022) ಹಾಚಿಂ ಪ್ರಕಾಶಿತ್ ಜಾಲ್ಲಿಂ ಸಂಪಾದಕೀಯಾಂಚಿಂ ಪುಸ್ತಕಾಂ. ತಶೆಂಚ್ ಸಂಪಾದನ್ ಕೆಲ್ಲೆಂ ’ವಿಚಾರ್ ಉಚಾರ್ (2019)’ ಕರ್ನಾಟಕ್ ಕೊಂಕಣಿ ಸಾಹಿತ್ಯ್ ಅಕಾಡೆಮಿನ್ ಪ್ರಕಾಶಿತ್ ಕೆಲ್ಲ್ಯಾ ರಾಶ್ಟ್ರೀಯ್ ಮಟ್ಟಾಚ್ಯಾ ಲೇಖನಾಂಚೆಂ ಪುಸ್ತಕ್. ಕನ್ನಡ, ದೇವ್‌ನಾಗರಿ ಆನಿ ರೊಮಿ ಲಿಪಿಂನಿ ಬರಯ್ತಾ.

[संपादकीय - ३८]  कोंकणीक तर्जण आनी लिप्यंतराची गर्ज

 

इस्कोलाच्या दिसांनी टिचेरीन आमकां एक काडी दिवून ती मोडुंक सांग्ताना आमी सलीसायेन मोडली देकून दोन काडियो दिवन त्यो मोडुंक सांग्ताना आमी त्यो मोडल्यो देकून तीन.. च्यार.. अशें आमी मोडून गेल्लेपरिंच टिचेरीन जेदनां धा-भारा काडियो दिवून त्यो मोडुंक सांग्ताना आमच्यान तें जालेंना. ’जोडल्यार ताकत येता मोडल्यार ती वेता’ लिसांव आमी आमच्या इस्कोलाच्या दिसांनी शिकून आयिल्ल्यांव. खंयचीय समाज जेदनां एकेका निबाक सोधून एकामेका मोडुंक आयती जाता ताच्याकी विनाशेचें हातेर हेर कितेंय आसुंक साध्य ना. कोंकणी भासेची आनी साहित्याची परिगत आज खंयच्या पांवडार आसा? आमकां कोंकणी भासेची, कोंकणी साहित्याची मुळावी समजणी आसागी? आसा तर कितली आसा? हीं सवालां आमी अमकां विचार्ची गर्ज आसा. कोंकणी भासेविश्यांत चरित्रेविशीं वार‍्यार उलयतेलीं तशेंच तें आयकून मतिचे कान-दोळे धांपून पात्येतेलीं जायतीं आसात पूण खरेंपणी कोंकणी भासेंत आसच्या साहित्याची ओळोक, माहेत आसची गर्ज आमकां आसा. समजणी आनी जाण्वाय वेगळो विशय. कोंकणी साहित्याची सुर्वात रोमी लिपिंत जावन उपरांत कन्नड लिपियेंत कोंकणी साहित्य उदेलें आनी त्ये उपरांत देव‌वागरी लिपियेंत साहित्य उदेलें. आयच्या डिजिटल काळार आमी कोंकणी साहित्याचें (खंच्याय लिपियेंनी तें आसूं) समीक्षा, अभ्यास करुंक वाट केल्या वा त्या दिशेन काम केलां? हें चिंतप गर्जेचें.

फकत दुडू आनी पुरस्कार एका साहित्याक घटाय दीवंक सकाना. जांव रोमी, वा कन्नड वा नागरी. जो बुन्यादी साहित्यीक वावर केल्ल्या कोणेंय दुडवांत जांव पुरस्कारा रुपार जांव जोड‌ल्लें कितेंच ना म्हळ्ळें अडहूक सत. आज पुरस्कार, प्रशसत्यो, इनामां, मान-सम्मान, दुडू सगळें यथेश्ट मापान आसा पूण बरवपी नांत, कित्याक म्हळ्यार वाचपी उणे जाल्यात. ह्या संकीर्ण परिगतेंत परत आमी पयलेंच मोड‌ल्ल्याक च्युरे करून अपल्या आबलेसाच्या सुप्त इराद्यापासत पयलेंच मोडलेल्या च्युरांक च्युरे कर्न अमकांच आमी राय केला. जेदनां आमची नदर आमच्या तळहाताच्याकी मुकार वचाना तर फुडाराविशीं चिंतप कशें कट्ट्यांत रिगचें?

साहित्य एक विस्तार शेत, हांतलें फकत एक प्रकार हांव म्हज्या उलवपाक घेतां; कन्नड लिपियेच्या कोंकणिंत तर्जण/लिप्यंतर मोटवो कथा.

तर्जण म्हळ्यार फकत एका भासेथावन अन्येका भासेक बदल्चीं उत्रां म्हळ्ळें चुकिचें कल्पन सभारांच्या मतिंत आसा पूण तर्जणेचो अर्थ विस्तार जावनासा. तर्जण म्हळ्यार एका संसकृतेची ओळोक अन्येका संसकृती पाळतेल्यांक साहित्यामुखांत्र करून दिंवची एक प्रक्रिया.

होमराच्या फामाद अणबवांचें (Homer’s classic Odyssey) ल्याटीन भासेंत तर्जण केल्लो लिवियो आंड्रोनिकोन (Livio Andronico) युरोपांतलो पयलो तर्जण‌कार; कांय क्रिस्त पूर्व २५० इस्वेंत. हाणें फकत मूळ भासेचीं उत्रां बदलून शेवोट भासेंत बरयिल्लें.

पूण जेराल रितीन हिबरू भासेंतलो बायबल तीसऱ्या शेकड्यांत पयलें तर्जण जाल्लें पुस्तक. ह्या उपरांत बायबल संसाराच्या चडताव सर्व भासेंनी तर्जण जालो.

जागतीक स्थारार सयत तर्जणेंत धार्मिकांनी महत्वाचें योग‌दान दिलां. मेसपोटेमिया काळांत गिल्गमेश (सुमेरियन कविता) आसियांत जाल्लें पयलें तर्जण. हाचेशिवाय चायनांतल्या जायत्या बुधिसतांनी भारतीय धार्मीक गृंथांक चायनीस भासेंत तर्जण केलां.

सांत जेरोमाक ’तर्जणेचो बापूय’ म्हणतात. चोवत्या शेकड्यांत हाणें ग्रीक भासेथावन ल्याटीन भासेक खूप तर्जणेचें काम केलां.

मोटव्या काणियांचोच प्रकार घेतलो तर इंगलिशांत जेफ्री चोसराचो ’क्यांटर‌बरी टेल्स (Canterbury Tales) कांय १४व्या शेकड्यांत बरयिल्लो पयलो मोटव्या कथेंचो जमो.

कोंकणी साहितीक सुर्वात सयत जाल्ली तर्जणे मुखांत्र. जांव तीं धार्मीक बर्पां, कांतारां, गितां, मागणीं, वांजेल, सांतांची जिण्येकथा तशेंच हेर प्रकाराचें तर्जण.

कन्नड लिपियेंतलें साहित्य अभ्यास कर्तासतां समजुंक मेळता कन्नड लिपियेंतलें पयलें (१९१२ इस्वेंत) कोंकणी नेमाळें ’कोंकण दिर्वें’ येंवच्यादिंच तर्जणेचीं पुस्तकां छापून आयिल्लीं. १९१८ इस्वेंत ह्या नेमाळ्याचें संपादक‌पण चलयिल्ल्या जुंवाव पेद्रू सोजान कोंकणी मोटव्या काणियांचेर बुन्यादिचो वावर केल्लो भोव महत्वाचो. हाणें सभार कोंकणी मोटव्या काणियांक इंगलीश भासेथावन कोंकणीक तर्जण केल्यांत. १९१२ इस्वेंत ’पार्वो’, तशेंच ’गुलोबाचें झड’ पुस्तकां कन्नड लिपियेंतल्या कोंकणिंत पर्गटून आयिल्लीं पयलीं मोटव्या काणियांचीं पुस्तकां. १९१४ इस्वेंत ’केनेरी सुकणें’, ’कोंकणी कथा’ हीं सर्व जुंवाव पेद्रू सोजान तर्जण करून पर्गटलेलीं कोंकणी मोटव्या काणियांचीं पुस्तकां. १९१५ इस्वेंत फा.जेम्स सिकवेराचें तर्जण काणियांचें पुस्तक ’जेनेवीव’, १९२८ इस्वेंत फा.सी.सी.गोन्सालविसाचें ’सयरो बाब’, १९४१ इस्वेंत फा.सिलवेसटर मिनेजाचें ’जेनेवीव’ तर्जण मोटव्या काणियांचीं पुस्तकां.

भारताक स्वातंत्र मेळ‌ल्ल्ये उपरांत कोंकणी साहित्य खरीच जिवाळ्ळी. १९६० इस्वेंत फा.सिलवेसटर मिनेजसान केवीन स्मिडाच्यो मोटव्या काणियांचें तर्जण केल्लें पुस्तक ’कोंकण कथावळ’ पर्गटलें. १९६१ इस्वेंत ’जेनेवीव’ पुस्तक दोन पावटीं छापोन आयलें. १९६६ इस्वेंत सिरिवंताचें ’झेलीन आनी डीना (लीयो टोल‌स्टाय)’ तर्जण मोटव्या काणियांचें पुस्तक, ’पर्वता वयलो प्रकास’ जर्मन भासेंतल्या मोटव्या काणियांचें तर्जण जावन पर्गट जाल्लें पुस्तक. १९७० इस्वेंत ’फुलांची दाली (फा.सिलवेसटर मिनेस)’, १९७३ इस्वेंतलें हर्मियोय‌च्या मोटव्या कथेंचें प्रदीपान केल्लें तर्जण पुस्तक ’किन्नरी कथा’. तशेंच ए.एक्स.पत्रावोन केवीन फ्लोड स्मिडाच्या कथेंचें कोंकणी तर्जण केल्लें पुस्तक ’ल्हान गायकी’, १९८६ इस्वेंत दो.विल्ली डी’सिलवान यशवंत चित्तालच्या कन्नड मोटव्या काणियांचें तर्जण केल्लें पुस्तक ’खेळ आनी हेर कथा’, कांय १९९८ इस्वेंत ना.डी’सोजाच्या कन्नड काणियांचें कोंकणी तर्जण करून राकणो प्रकाशनान पर्गट‌ल्लें पुस्तक ’इगर्जे भंवतिलीं घरां’, १९९५ इस्वेंत डा.के.पूर्णिमा भट हिणें कोंकणीक तर्जण केल्लें मोटव्या काणियांचें पुस्तक ’मोड्डाक पावसाचें सोप्पन’, १९९७ इस्वेंत दो.विल्ली डी’सिलवान के. पूर्णचंद्र तेजस्विच्या काणियांचें केल्लें तर्जण पुस्तक ’कुबी आनी इयाल’.

२००५ इस्वेंत मीक‌म्याक्सान तर्जण केल्लें निरंजनाच्या कथेंचें तर्जण पुस्तक ’निमाणो गिरायक’, २०१० इस्वेंतलें ’तर्न्यो आंकऱ्यो’, २०१४ इस्वेंतलीं ’जादू डोल’ (गौरी मल्या), ’अपहरण’ (जेरालड वी. कारलो), २०१८ इस्वेंत ’पाटीं पर्तल्लीं ल्हारां’ (वाल्टर लस्रादो), २०२० इस्वेंत डो.जीता लोबोच्या इंगलीश मोटव्या काणियांचें कोंकणी तर्जण केल्लें पुस्तक दो.विल्ली डी’सिलवाचें ’कम्राबांद’ पुस्तक प्रमूक पुस्तकां.

लिप्यंतराचीं पुस्तकां: २००८ इस्वेंत २०व्या शेकड्याच्यो कोंकणी काणियो २०१९ इस्वेंत ’सूऱ्यो उदेता (लिप्यंतर: वल्ली क्वाड्रस) कर्नाटक कोंकणी साहित्य अकाडेमीन पर्गटलां.
२०२१ इस्वेंत ’सूऱ्यो उदेला’ (लिप्यंतर: वल्ली क्वाड्रस). ’कथाविहान’ (२०२१), ’चल दोन चंद्रांक’ (२०२१) म्हळ्ळीं दोन मोटव्या काणियांचेर अध्ययन केल्ल्या प्रबंधांचीं लिप्यंतर जाल्लीं डिजिटल पुस्तकां. २०२० इस्वेंत सुरू जाल्लें ’पयणारी डिजिटल कोंकणी साहित्यीक जर्नल’ एक मात तीन लिपियांनी लिप्यंतर जावन पर्गटचें डिजिटल साहित्यीक जर्नल.

जेराल समजणेंत तर्जणेविश्यांत पुर्ती माहेत आसचे बरवपी तशेंच संपादक भोव थोडे. तर्जण म्हळ्यार उण्या मोलाचें वा नक्कल कर्चें म्हळ्ळें चिंतप आसचे चड. पूण खोलायेन पळेल्यार तर्जण चड मिनतेचें तशेंच त्रासाचें काम. एका तर्जण‌काराक मूळ (Source language) तशेंच शेवोट (Destination language) दोन‌यी भासेंची जाण्वाय आसुंक जाय. फकत भासेची जाण्वाय आसल्यार मात पावाना, संसकृतेची जाण्वाय सयत आसची गर्जेची. कित्याक म्हळ्यार दरेका भासेंत एक संसकृती आस्ता आनी त्या संसकृतेक लग्ती जाल्लीं उत्रां/वाख्यां आस्तात तीं एका भासेथावन अन्येका भासेक तर्जण कर्ताना अर्थ आसलो अपार्थ जांवची साध्यता आस्ता.

कन्नड लिपियेच्या चडताव नेमाळ्यांनी तर्जण कथेंक, कादंबरीक, कवितेंक मान दिला. तर्जणेंत पयकिंत दो.विल्ली डी’सिलवा, एवलालिया अलवारीस, सुनंद, लियाब, वाल्टर लस्रादो, जेरालड वी. कारलो, उब्ब मूड‌बिद्री हाणीं मोटो वावर केला. हेर सभारांनी सयत; मीक‌म्याक्स, लियाब (लियो डिसोज), एडवीन जे.एफ.डिसोज, सिज्येस ताकोडे, स्टेल्ला डिकोस्ता (नंदिनी), लिल्ली मिरांद, रेगाम ताकोडे, मेलवीन रोड्रिगस, मावरीस शांतिपूर, क्याथरीन रोड्रिगस, सोनिया देकोस्ता, किशू बार्कूर, फा.चेतन लोबो, स्टीफन क्वाड्रस, रिच्ची लस्रादो आनी हेरांनी वावर केला. लिप्यंतराचो बुन्यादिचो वावर मावरीस शांतिपुरान ’राकणो’ नेमाळ्याचो सह-संपादक जावनासलेल्या वेळार केल्लो, उपरांत ’उमाळो’ नेमाळ्यांत तर्जण आनी लिप्यंतराचो बरो वावर केला. पूण पुस्तकां रुपार हो सर्व वावर चड जावन पर्गट जावंक ना.

कन्नड लिपियेंतल्या कोंकणी काणियांक हेर भासेंनी (कन्नड, इंगलीश) तर्जण केल्ल्यां पयकिंत आनंदागर किन्निगोळी, डो.गीता शेणय, गोपलकृषण गौड, स्टीफन क्वाड्रस आनी हेर थोडीं प्रमूक. वल्ली वग्ग आनी वल्ली क्वाड्रस हाणीं स्वता आपलीं कन्नड लिपियेच्या कोंकणी काणियांच्या पुसतकांक कन्नड भासेक तर्जण करून पर्गटल्यांत; ’हेगल शिलुबे (वल्ली वग्ग)’, ’कंगालन कुक्केहळ्ळीय कतेगळू (वल्ली क्वाड्रस).


१८५० इस्वेथावन २०२३ इस्वे म्हणासर कन्नड लिपियेंत जाल्ल्या तर्जण वावराक अंक्यांनी उत्रांवचें तर - फकत एक ठक्को (१%) मात्र.

वयर दाकयिल्ल्या अंख्यांनुसार कन्नड लिपियेंत पुस्तकारुपार पर्गटून आयिल्ल्या साहित्याचो विवर पळयताना मोटव्या काणियांचें तर्जण पुस्तका रुपांनी आयिल्लें भोव उणें दिस्ता. १९०० थावन १९४९ काळार ७ पुस्तकां तर्जण काणियांचीं पर्गटून आयलीं. १९५० थावन १९९९ (हाका हांव कोंकणी साहित्याचो भांग्राळो काळ म्हणतां) काळार १३ तर्जण काणियांचीं पुस्तकां पर्गटून आयलीं. पूण २००० उपरांतल्या (डिजिटल) काळार २२ पुस्तकां प्रिंट आनी डिजिटल पुस्तकां रुपार पर्गटोन आयलीं (तर्जण आनी लिप्यंतर दोन‌यी मेळवन).

तर्जण म्हळ्यार एका स्वतंत्र भासेथावन अन्येका स्वतंत्र भासेक जांवचें साहित्यीक पयण.
लिप्यंतर (भारतीय भासेंनी फकत थोड्या भासेंक मात्र हें योग फावो आसा, तांतूं कोंकणी ग्रेस्त भास म्हणच्यांत दुभाव ना, कित्याक म्हळ्यार पांच लिपियांनी कोंकणी साहित्य आसा) - एका स्वतंत्र भासेंतल्या एका लिपियेंत आसचें साहित्य अन्येका लिपियेक केल्लें साहित्यीक रूपांतर.
बोल्यंतर (भास - लिपी - बोली - समुदाय....) अशें एक लिप्येंत साहित्य रचतेले वेग-वेगळ्या समुदायांत आसात, हांगासर बोल्यंतर (एका बोलिथावन अन्येका बोलीक) वावर भोवशा चड त्रासाचो. हांगासर सयत मूळ आनी शेवोट बोलिची पुर्ती जाण्वाय आसची भोव गर्जेची.

[दसेंबर ८ तारिकेर, गोंयच्या धेंपे महाविध्यालयांत चल‌ल्ल्या राश्ट्रीय परिसंवादाचेर वल्ली क्वाड्रसान सादर केल्ल्या उलवपाचेर आधारून. येंवच्या पयणारी साहित्यीक डिजिटल जर्नलाचेर सविस्तार विवर आटाप्तलो]

- वल्ली क्वाड्रस  [जनेर, २०२४]

 

valleyquadros@gmail.com

वल्ली क्वाड्रस: इसवी १९८४ थाव्न कोंक्णींत मोट्व्यो कथा, कादंबरी, कविता, लॆखनां, विमर्सो/विश्लॆषणां बरव्न आयिल्लो. दाय्ज.कोम (२००३-२०११), पय्णारी.कोम (२०१५ थाव्न) संपादनाचो वाव्र करुन आसा. मोळ्बावय्लीं सप्णां (२००६), मुखामुखी (२०१६), पड्‌साद (कन्नड लिपी: २०२१), पड्‌साद (नागरी लिपी: २०२२) हाचिं प्रकाशित जाल्लिं संपादकीयांचिं पुस्तकां. तशेंच संपादन केल्लें ’विचार उचार (२०१९)’ कर्नाटक कोंकणी साहित्य अकाडेमिन प्रकाशित केल्ल्या राश्ट्रीय मट्टाच्या लॆखनांचें पुस्तक. कन्नड, दॆव्‌नागरी आनी रोमी लिपिंनी बरय्ता.

[Sompadoki'i - 38]  Konknnik Torzonn ani Lipyontorachi gorz
Iskolachea disamni tticherin amkam ek kaddi divun ti moddunk sangtana ami solisayen moddli dekun don kaddio divn teo moddunk sangtana ami teo moddleo dekun tin.. Chear.... Oxem ami moddun gel'leporinch tticherin jednam dha-bhara kaddio divun teo moddunk sangtana amchean tem zalemna. ’zoddlear takot yeta moddlear ti veta’ lisamv ami amchea iskolachea disamni xikun ayil'leamv. Khoinchi-i somaz jednam ekeka nibak sodhun ekameka moddunk aiti zata tacheaki vinaxechem hater her kitem-i asunk sadhy na. Konknni bhasechi ani sahiteachi porigot az khoinchea pamvddar asa? amkam Konknni bhasechi, Konknni sahiteachi mullavi somzonni asagi? asa tor kitli asa? him sovalam ami omkam vicharchi gorz asa. Konknni bhasevixeant choritrevixim varo‍ear uloitelim toxench tem aikun motiche kan-dolle dhampun patyetelim zaitim asat punn khoremponni Konknni bhasent aschea sahiteachi ollok, mahet aschi gorz amkam asa. Somzonni ani zannvai vegllo vixoi. Konknni sahiteachi survat romi lipint zaun uprant Kannada lipient Konknni sahity udelem ani tye uprant devo‌vagori lipient sahity udelem. Aichea digital kallar ami Konknni sahiteachem (khonchyai lipiemni tem asum) somikxa, obheas korunk vatt kelea va tea dixen kam' kelam? hem chintop gorjechem.

Fokot duddu ani puroskar eka sahiteak ghottai diunko sokana. Zamv Romi, va Kannada va Devnagari. Zo buneadi sahityik vaur kel'lea konnem-i duddvant zamv puroskara rupar zamv zodd‌l'lem kitench na mholl'llem oddhuk sot. Az puroskar, proxosteo, inamam, man-som'man, duddu sogllem yothextt mapan asa punn boroupi nant, kiteak mhollear vachpi unne zaleat. Hea sonkirnn porigotent porot ami poilench modd‌l'leak chyure korun oplea ablesachea supt iradeapasot poilench moddlelea chyurank chyure korn omkanch ami rai kela. Jednam amchi nodor amchea tollhatacheaki mukar vochana tor fuddaravixim chintop koxem kott'tteant rigchem?

sahity ek vistar xet, hantlem fokot ek prokar hamv mhojea uloupak ghetam; Kannada lipiechea Konknnint torzonn/lipyontor mottvo kotha.

Torzonn mhollear fokot eka bhasethaun onyeka bhasek bodolchim utram mholl'llem chukichem kolpon sobharanchea motint asa punn torzonnecho orth vistar zaunasa. Torzonn mhollear eka somskritechi ollok onyeka somskriti pallteleank sahiteamukhantr korun dimvchi ek prokria.

Homorachea famad onnbovanchem (Homer’s classic Odyssey) leattin bhasent torzonn kel'lo livio anddronikon (Livio Andronico) yuropantlo poilo torzonn‌kar; kaim krist purv 250 isvent. Hannem fokot mull bhasechim utram bodlun xevott bhasent boroyil'lem.

Punn jeral ritin hibru bhasentlo baibol tisrea xekddeant poilem torzonn zal'lem pustok. Hea uprant baibol somsarachea choddtavo sorv bhasemni torzonn zalo.

Zagotik stharar soit torzonnent dharmikamni mohotvachem yog‌dan dilam. Mesopottemia kallant gilgomex (sumeriyon kovita) asiant zal'lem poilem torzonn. Hachexivai chainantlea zaitea budhistamni bharoti-i dharmik grinthank chainis bhasent torzonn kelam.

Sant JeromakTorzonnecho Bapui’ mhonntat. Choutea xekddeant hannem grik bhasethaun leattin bhasek khup torzonnechem kam' kelam.

Mottvea kannianchoch prokar ghetlo tor Englishant Jeofrey Chouseracho Canterbury Tales' kaim 14vea xekddeant boroyil'lo poilo mottvea kothencho zomo.

Konknni sahitik survat soit zal'li torzonne mukhantr. Zamv tim dharmik borpam, kantaram, gitam, magnnim, vanjel, santanchi jinnyekotha toxench her prokarachem torzonn.

Kannada lipientlem sahity obheas kortastam somzunk mellta Kannada lipientlem poilem (1912 isvent) Konknni nemallem ’Konkonn Dirvem’ yemvcheadinch torzonnechim pustokam chhapun ayil'lim. 1918 isvent hea nemalleachem sompadok‌ponn choloyil'lea Zumvav Pedru Soz (John Peter DSouz)an Konknni mottvea kanniancher buneadicho vaur kel'lo bhovo mohotvacho. Hannem sobhar Konknni mottvea kanniank English bhasethaun Konknnik torzonn keleant. 1912 isvent ’Parvo’, toxench ’Gulobachem Zhodd’ pustokam Kannada lipientlea Konknnint porgottun ayil'lim poilim mottvea kannianchim pustokam. 1914 isvent ’Keneri Suknnem’, ’Konknni Kotha’ him sorv Zumvav Pedru Sozan torzonn korun porgottlelim Konknni mottvea kannianchim pustokam. 1915 isvent Fa.James Sequeirachem torzonn kannianchem pustok ’Jeneviv’, 1928 isvent Fa.C.C.Gonsalvesachem ’Soiro Bab’, 1941 isvent Fa.Sylvester Menezesachem ’Jeneviv’ torzonn mottvea kannianchim pustokam.

Bharotak svatontr mell‌l'lye uprant Konknni sahity khorich jivall'lli. 1960 isvent Sylvester Menezesan Kevin schmidtacheo mottvea kannianchem torzonn kel'lem pustok ’Konkonn Kothaull’ porgottlem. 1961 isvent ’Jeneviv’ pustok don pauttim chhapon ailem. 1966 isvent Sirivontachem ’Jhelin ani Deena (Leo Tolstoi)’ torzonn mottvea kannianchem pustok, ’Porvota Voilo Prokas’ German bhasentlea mottvea kannianchem torzonn zaun porgott zal'lem pustok. 1970 isvent ’Fulanchi Dali (Fa.Sylvester Menezes)’, 1973 isventlem hormioi‌chea mottvea kothenchem prodipan kel'lem torzonn pustok ’Kin'nori Kotha’. Toxench A.X.Patraon kevin flodd schmidtachea kothenchem Konknni torzonn kel'lem pustok ’Lhan Gaiki’, 1986 isvent Do. Willie DSilvan Yashwant Chittalachea Kannada mottvea kannianchem torzonn kel'lem pustok ’Khell ani her Kotha’, kaim 1998 isvent Na.D’Souzachea Kannada kannianchem Konknni torzonn korun Raknno Prokaxonan porgott‌l'lem pustok ’Igorje Bhomvtilim Ghoram’, 1995 isvent Do.K.Purnima Bhat hinnem Konknnik torzonn kel'lem mottvea kannianchem pustok ’Modd'ddak Pausachem Soppon’, 1997 isvent Do.Willie DSilvan K. Purnachandra Tejasvichea kannianchem kel'lem torzonn pustok ’Kubi Ani Iala’.

2005 isvent Mickmaxan torzonn kel'lem nironzonachea kothenchem torzonn pustok Nimanno Giraik’, 2010 isventlem ’Torneo Ankreo’, 2014 isventlim ’Zadu Ddol’ (gouri molea), ’Opohoronn’ (Gerald W. Carlo), 2018 isvent ’Pattim Portol'lim Lharam’ (Walter Lasrado), 2020 isvent Dr.Jita Lobochea English mottvea kannianchem Konknni torzonn kel'lem pustok Do. Willie DSilvachem ’Komraband’ pustok promuk pustokam.

Lipyontorachim pustokam: 2008 isvent 20vea xekddeacheo Konknni kannio 2019 isvent ’Sureo Udeta (Lipyontor: Valley Quadros) Karnataka Konkani Sahity Academin porgottlam. 2021 isvent ’Sureo Udela’ (Lipyontor: Valley Quadros). ’Kothavihan’ (2021), ’Chol Don Chondrank’ (2021) mholl'llim don mottvea kanniancher odhyoin kel'lea probondhanchim lipyontor zal'lim digital pustokam. 2020 isvent suru zal'lem ’Poinnari digital Konknni sahityik journal' ek mat tin lipiamni lipyontor zaun porgottchem digital sahityik zornol.

Jeral somzonnent torzonnevixeant purti mahet asche boroupi toxench sompadok bhovo thodde. Torzonn mhollear unnea molachem va nokkol korchem mholl'llem chintop asche chodd. Punn kholayen pollelear torzonn chodd minotechem toxench trasachem kam'. Eka torzonn‌karak mull (Source language) toxench xevott (Destination language) don‌yi bhasenchi zannvai asunk zai. Fokot bhasechi zannvai aslear mat pavana, somskritechi zannvai soit aschi gorjechi. Kiteak mhollear doreka bhasent ek somskriti asta ani tea somskritek logti zal'lim utram/vakheam astat tim eka bhasethaun onyeka bhasek torzonn kortana orth aslo oparth zamvchi sadhyota asta.

Kannada lipiechea choddtavo nemalleamni torzonn kothenk, kadomborik, kovitenk man dila. Torzonnent poikint Do.Willie DSilva, Evlalia Alvares, Sunand, Liyab (Leo DSouza), Walter Lasrado, Gerald Carlo, Ubba Moodbidri hannim motto vaur kela. Her sobharamni soit; Mickmax, Liyab, Edwin JF D'SOuza, Sijyes Taccode, Stella DCosta (Nandini), Lilly Miranda, Regam Taccode, Melwyn Rodrigues, Maurice Shantipur, Catherine Rodrigues, Sonia DCosta, Kishu Barkur, Fa.Chetan Lobo, Stephen Quadros, Richie Lasrado ani heramni vaur kela. Lipyontoracho buneadicho vaur Maurice Shantipuran ’Raknno’ nemalleacho soho-sompadok zaunaslelea vellar kel'lo, uprant ’Umallo’ nemalleant torzonn ani lipyontoracho boro vaur kela. Punn pustokam rupar ho sorv vaur chodd zaun porgott zaunko na.

Kannada lipiechea Konknni kanniank her bhasemni (kon'nodd, inglix) torzonn kel'leam poikint Anandagara Kinnigoli, Dr.Geeta Shennoy, Gopalkrishna Gauda, Stephen Quadros ani her thoddim promuk. Valley Vogga ani Valley Quadros hannim svota aplim Kannada lipiechea Konknni kannianchea pustokank Kannada bhasek torzonn korun porgottleant; ’Hegala Xilube (Valley Vogga)’, ’Kangalana Kukkehalliya Kategallu'(Valley Quadros).



1850 isvethaun 2023 isve mhonnasor Kannada lipient zal'lea torzonn vaurak onkeamni utramvchem tor - fokot ek tthokko (1%) matr.



Voir dakoyil'lea onkheamnusar Kannada lipient pustokarupar porgottun ayil'lea sahiteacho vivor polloitana mottvea kannianchem torzonn pustoka rupamni ayil'lem bhovo unnem dista. 1900 thaun 1949 kallar 7 pustokam torzonn kannianchim porgottun ailim. 1950 thaun 1999 (haka hamv Konknni sahiteacho bhangrallo kall mhonntam) kallar 13 torzonn kannianchim pustokam porgottun ailim. Punn 2000 uprantlea (Digital) kallar 22 pustokam printt ani digital pustokam rupar porgotton ailim (torzonn ani lipyontor don‌yi melloun).

Torzonn mhollear eka svotontr bhasethaun onyeka svotontr bhasek zamvchem sahityik poinn.
Lipyontor (bharoti-i bhasemni fokot thoddea bhasenk matr hem yog favo asa, tantum Konknni grest bhas mhonncheant dubhavo na, kiteak mhollear panch lipiamni Konknni sahity asa) - eka svotontr bhasentlea eka lipient aschem sahity onyeka lipiek kel'lem sahityik rupantor.
Bolyontor (bhas - lipi - boli - somudai....) oxem ek lipyent sahity rochtele veg-vegollea somudayant asat, hangasor bolyontor (eka bolithaun onyeka bolik) vaur bhouxa chodd trasacho. Hangasor soit mull ani xevott bolichi purti zannvai aschi bhovo gorjechi.

[December 8 tariker, Gõychea Dhempe Mohavidhealoyant chol‌l'lea Raxttri-i porisomvadacher Valley Quadrosan sador kel'lea uloupacher adharun. Yemvchea poinnari sahityik digital zornolacher sovistar vivor attaptolo]

- Valley Quadros  [Jan, 2024]
 

valleyquadros@gmail.com

Valley Quadros: Isvi 1984 thaun Konknnint mottveo kotha, kadombori, kovita, lekhonam, vimorso/vixlexonnam boroun ayil'lo. www.daaiz.com (2003-2011), www.poinnari.com (2015 thaun) sompadonacho vaur korun asa. 'Mollbauylim Sopnnam' (2006), 'Mukhamukhi' (2016), 'Podd‌sad' (Kannada lipi: 2021), 'Podd‌sad' (Nagari lipi: 2022) hachim prokaxit zal'lim sompadokiyanchim pustokam. Toxench sompadon kel'lem ’Vichar Uchar (2019)’ Karnataka Konkani Akademin prokaxit kel'lea raxttri-i mott'ttachea lekhonanchem pustok. Kannada, Devnagari ani Romi lipimni boroita.

 
 

   

ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್

2004 ಥಾವ್ನ್ 2011 ಪರ್ಯಾಂತ್ ಕಾರ್ಯಾಳ್ ಆಸ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ದಾಯ್ಜ್.ಕೊಮ್ ಚೆರ್ ಪರ್ಗಟ್‌ಲ್ಲ್ಯಾ ವಿಂಚ್ಣಾರ್ ಸಾಹಿತಾಕ್ ಆಮಿ ಫುಡಿಲ್ಯಾ ದಿಸಾಂನಿ ಪಯ್ಣಾರಿ ವಾಚ್ಪ್ಯಾಂಕ್ ಲಾಭಯ್ತೆಲ್ಯಾಂವ್.
ಮುಖ್‌ಪಾನ್
 
ಆಶಾವಾದಿ ಪ್ರಕಾಶನ್
ಪ್ರಗತಿಶೀಲ್ ಬರಯ್ಣಾರ್

Buffer Email Facebook Google LinkedIn Print


Copyright 2003 - 2024
All rights reserved. This site is property
Ashawadi Prakashan.
All poinnari.com content are copyrighted and may not be copied / modified in any way.
Send questions or comments to:
editor@poinnari.com
  [Archive / Links]